Zaanstad wil het Zaans Natuur & Milieu Centrum een hypotheek van bijna twee miljoen euro verstrekken mits de stichting kan aantonen dat nieuwbouw in het Darwinpark in Zaandam rendabel te exploiteren is.
De lening van 1.900.000 euro, met een looptijd van 25 jaar en tegen een rente van 2 procent, is voor de bouw van het beoogde nieuwe multifunctionele centrum, waarin ook andere gebruikers een plek moeten vinden. De huur die zij gaan betalen is een belangrijke pijler onder het financiële plaatje. De plannen moeten ervoor zorgen dat natuur- en milieueducatie ook in de toekomst een stevige plek in de Zaanse samenleving behouden, terwijl door de nieuwe huisvesting en het houden van een schaapkudde de afhankelijkheid van de gemeentesubsidie vermindert.
Kinderdagverblijf, winkel, horeca, dagbesteding
Het ZNMC heeft al een bedrijfsplan geschreven. Naast ruimte voor natuur- en milieuonderwijs beschikt het nieuwe centrum ook over een kinderdagverblijf, een natuurproductenwinkel en een horecagelegenheid en biedt het kansen voor dagbesteding voor zowel bewoners van de omliggende wijken (waaronder Poelenburg en Peldersveld) als voor (ouders met) jonge kinderen uit heel Zaanstad.
De gemeente oordeelt dat het plan een goede basis vormt voor een sterke en toekomstbestendige stichting. Daarom financiert zij het bedrijfsplan, met enkele voorwaarden, door middel van de lening en neemt zij de kosten voor de aanleg van een speelweide en de benodigde parkeerplaats op zich.
De niet-marktconforme rente van 2 procent wordt niet gekwalificeerd niet als staatssteun, omdat de lening een zuiver lokaal werkingsgebied heeft. Financiering door de gemeente is toegestaan omdat een publiek belang wordt gediend met de in het bedrijfsplan voorgestelde maatregelen. De educatieve en recreatieve taken van de stichting worden versterkt.
Schaapskudde
Het ZNMC ziet mogelijkheden om het verdienvermogen te vergroten met schapenbegrazing in en rondom het Darwinpark. Een kudde van ongeveer 250 dieren past in de plannen van het ZNMC om haar activiteiten te bundelen nabij de kinderboerderij in dit park. Het hebben van een schaapskudde vergroot de zichtbaarheid van het ZNMC en die van de aantrekkingskracht van het park. Daarnaast kunnen verschillende educatieve programma’s en activiteiten worden verbonden aan de kudde. De omvang daarvan is van belang om de activiteit economisch aantrekkelijk te houden: een kudde van 150 schapen is niet rendabel. Voor een kudde van 250 schapen is ongeveer 35 hectare begrazingsgebied nodig en er is in de omgeving 30,74 hectare beschikbaar.
Voor de zichtbaarheid en de herkenbaarheid van de kudde als onderdeel van het ZNMC is het logisch dat de kudde in de buurt van het Darwinpark graast. Hoe verder weg, hoe minder associatie het oproept met de activiteiten in het Darwinpark. In en rond het park zijn grasvegetaties aanwezig met bijzondere flora.
Gevarieerde vegetatie
Tijdens de bloei en de zaadzetting moeten deze terreinen ongemoeid gelaten worden. Na de zaadzetting levert begrazing een mogelijkheid tot zowel het verspreiden van zaden als verschraling van de terreinen op. Daarnaast kan door begrazing een gevarieerde vegetatie ontstaan met een natuurlijke structuur, waardoor deze vorm van beheer bijdraagt aan het vergroten van de biodiversiteit.
De schapenbegrazing wordt aangegaan voor een periode van vijf jaar, waarna deze jaarlijks kan worden verlengd met enzelfde periode. Deze verlenging is geen stilzwijgende verlenging, maar zal opnieuw moeten worden afgesproken tussen de gemeente en het ZNMC. Opzegging is wederzijds mogelijk met inachtneming van een minimale termijn van een jaar.
Eigen geld
De stichting moet zelf via fondsenwerving tot een bedrag van 400.000 euro zien te verwerven. De hogere opbrengsten die de stichting verwacht te gaan genereren zorgen voor een daling van de gemeentesubsidie vanaf 2020 tot en met een bedrag van 80.000 euro op jaarbasis.
