Na de voormalige ULO van de hand van gemeentearchitect G.M.G. Bakker aan de Vlielandstraat 2 in Zaandam wil het college nu ook zijn Juliana van Stolbergschool voor Lager Huishoud en Nijverheid Onderwijs aan Nicolaas Maesstraat 2 aanwijzen als gemeentelijk monument. Beide scholen dateren uit de wederopbouwperiode: de eerste uit 1953 en de meisjesschool uit 1957.
Beide gelden als voorbeeld van de zogenoemde shake-hands architectuur, en gezamenlijk hebben ze ensemblewaarde en markeren ze volgens het college een belangrijke ontwikkeling in onderwijsgebouwen in Zaanstad na de Tweede Wereldoorlog. Op verzoek van de huidige eigenaar is gekeken of de jongste school het predikaat monument verdient en onderzoek heeft uitgewezen dat dit het geval is. De school aan de Vlielandstraat werd op voorspraak van het Cuypers Genootschap aangewezen als monument. Gezien de overeenkomst in architectuurstijl, locatie, ensemble en het oeuvre van architect Bakker verdient ook de voomalige Juliana van Stolbergschool extra bescherming. Het gebouw is beoordeeld aan de hand van zes criteria: architectuurhistorische, cultuurhistorische en stedenbouwkundige waarde, gaafheid, zeldzaamheid en fysieke kwaliteit.
Historische bebouwing onder druk
De historische bebouwing in Zaanstad staat in het algemeen onder druk bij herontwikkelingen, ziet het college en waardevolle cultuurhistorische panden verdwijnen omdat eigenaren vaak voor de gemakkelijkste weg kiezen: liever slopen dan restaureren. ‘De sloop van cultuurhistorisch waardevolle panden resulteert in verlies van de Zaanse historische identiteit en dit heeft veel effect op de uitstraling van de gebouwde omgeving. Door de panden aan te wijzen als gemeentelijk monument blijven de panden die belangrijk zijn voor Zaanstad behouden en daarmee blijft ook de Zaanse identiteit behouden,’ aldus het college in een brief aan de raad. Die moet de aanwijzing nog goedkeuren.
BedrijvigeBij
Voor de eigenaren van gemeentelijke monumenten zijn verschillende subsidiemogelijkheden beschikbaar en ook een intensieve plan- en restauratiebegeleiding. Daarnaast is een instandhoudingssubsidie beschikbaar: Zaanstad subsidieert 30 procent van de kosten voor het instandhouden van een monument met een maximum van 12.000 euro per jaar. Ook kunnen eigenaren een lening met een lage rente krijgen via het Noord-Hollandse Monumentenfonds, van maximaal 25.000 euro. In het schoolgebouw aan de Nicolaas Maesstraat is een filiaal van Business Center BedrijvigeBij gevestigd. Ook het monument aan de Vlielandstraat is van dit bedrijf dat op zeven plekken in Zaanstad kantoren en andere werkruimtes verhuurt: dat pand heet nu De Groene Bark.
