De VVD blijft hameren op de noodzaak om de kosten die worden gemaakt voor jeugdzorg snel te beteugelen. Het bedrag dat naar de tweedelijns jeugdhulp vloeit rijst de pan uit: op de begroting voor 2018 staat 21,6 miljoen, maar de prognose van de daadwerkelijke besteding loopt op tot 38 miljoen euro.
De VVD-fractie wil nu zo snel mogelijk duidelijkheid over de kosten en aanpak van de jeugdhulp in 2019. Omdat de cijfers voor Zaanstad een dalend aantal clienten van de jeugdzorg laat zien, vraagt raadslid Annemarie van Nieuwamerongen zich in schriftelijke vragen aan het college af hoe die trend zich verhoudt met de stijgende uitgaven. Hoeveel kinderen en jongeren kregen in Zaanstad vorig jaar (specialistische) jeugdhulp en hoe verhoudt dat aantal zich tot voorgaande jaren? Landelijk beeld
Niet alleen Zaanstad kampt met forse overschrijdingen van de jeugdzorgbudgetten – dat is een landelijk probleem sinds het Rijk die taak decentraliseerde. Er is door Den Haag wel extra geld in het vooruitzicht gesteld, maar het kan nog tot 2021 duren voor dat ook werkelijk beschikbaar komt. Daar wordt de VVD gezien het belang van een realistische begroting niet geruster van. Maar de fractie ziet wel al een mogelijkheid om geld te besparen: de gemeente kent een aantal bovenwettelijke regelingen zoals de mogelijkheid om onder bepaalde voorwaarden verlengde jeugdhulp in te zetten na de achttiende verjaardag van de client. De VVD stelt voor om die regelingen alvast af te bouwen.
[embed][/embed]
In een onderzoek van de NOS werden 153 gemeenten waarin de kosten voor jeugdzorg stegen bevraagd over de oorzaken van de stijging en te nemen maatregelen. Bijna twee derde van de gemeenten meent dat de decentralisatie en de instelling van wijkteams tot een snellere signalering van problemen heeft geleid. Ruim de helft denkt dat er daarnaast daadwerkelijk meer problemen zijn onder jongeren. Zo’n 54 procent verwacht dat de overgang van het Rijk naar de gemeente alleen tijdelijk extra geld kost. Hoe kijkt Zaanstad tegen deze zaken aan, vraagt Van Nieuwamerongen.
Wat de oplossingen betreft kwamen er verschillende antwoorden:
- Meer inzetten op preventie (74 procent);
- Het stimuleren van het eigen sociale netwerk (51 procent);
- Mogelijk minder jongeren helpen, bijvoorbeeld door het minder snel inschakelen van professionele hulpverleners voor jongeren met problemen (40 procent);
- Het bevorderen van de uitstroom uit de jeugdzorg (30 procent);
- Het aanscherpen van de indicaties (28 procent);
- Heronderhandelingen met jeugdzorgaanbieders (28 procent);
- Afspraken met huisartsen over het verhogen van de drempel voor doorverwijzingen (26 procent);
- Een budgetplafond voor grote aanbieders (vijftien procent).
‘Wat is uw mening over bovenstaande maatregelen en welke bent u voornemens toe te passen?’ wil de VVD van het college weten. De fractie vindt bovendien dat ouders meer inzicht moeten krijgen in de kosten die voor hun kinderen worden gemaakt. Bij gezinnen met complexe hulpvragen en hoge kosten door het gebruik van een veelvoud aan regelingen (jeugdhulp, Wet maatschappelijke ondersteuning, participatiewet en/of een schuldentraject met minimaregelingen) zou volgens de gestelde vragen gekeken moeten worden naar de mogelijkheden om tot een ander en goedkoper totaalplan van aanpak te komen.
[embed][/embed]
De VVD vraagt zich bovendien af of de zich binnenkort aandienende aanbesteding van de jeugdteams opnieuw voor een periode van acht jaar moet zijn. Gezien de ‘exorbitante’ kostenoverschrijdingen denkt de fractie eerder aan twee of vier jaar. Wat de wijkteams betreft verwijst de partij naar een onderzoek van het CPB waaruit blijkt dat gemeenten met wijkteams inwoners vaker doorverwijzen naar duurdere hulp. Dat gebeurt bovendien het vaakst in gemeenten waar zorgaanbieders zélf vertegenwoordigd zijn in de wijkteams: inwoners worden dan bijvoorbeeld doorverwezen naar de ‘moederorganisatie’ van één van de wijkteamleden.
Het CPB tips kwam naar aanleiding van deze bevindingen met de volgende besparingstips:
- Lichtere hulpvragen via het zorgloket laten lopen en niet via de wijkteams en alleen de zwaarste (meervoudige) hulpvragen door een wijkteam laten oppakken;
- Aanbieders geen rol te geven in de indicatiestelling;
- Zorgorganisaties helemaal weren uit het wijkteam.
Naar aanleiding van deze gegevens wil de VVD weten of ook de huidige jeugdteams kinderen en jongeren doorverwijzen naar de moederbedrijven hoe het college aankijkt tegen de door het Centraal Planbureau aangedragen tips.
