Uit metingen en rekenmodellen blijkt dat in 2017 in Zaanstad nergens de Europese grenswaarden voor luchtvervuiling zijn overschreden. Van de meeste componenten zijn de jaargemiddelde concentraties gelijk gebleven of gedaald, zo blijkt uit een rapportage van het college.
Vanaf 1 januari dit jaar zijn op verzoek van de bewonersgroep Slachthuisbuurt acht Palmesbuisjes extra geplaatst langs de A8 voor het meten van stikstofdioxide. Pas na 1 januari volgend jaar kan worden beoordeeld of voldaan wordt aan de grenswaarde voor stikstofdioxide, omdat de metingen gedurende een vol jaar moeten plaatsvinden op de locaties langs de A8.
Drie meetstations
Binnen Zaanstad liggen drie stations die de luchtkwaliteit meten. Omdat deze methode weliswaar betrouwbaarder maar ook aanmerkelijk duurder is dan het berekenen van luchtkwaliteit, wordr deze alleen op specifieke locaties of voor speciale doeleinden ingezet. Het meetstation Zaandam werd in 2006 opgericht nabij het Wagenschotpad en ligt buiten de directe invloedsfeer van het verkeer en van industrie. Het wordt daarom gebruikt om de achtergrondconcentraties in het stedelijke gebied te meten.
Daarnaast zijn er meetstations in de nabijheid van luchtverontreinigende bronnen op de locaties HoogTij en Hemkade. De drie Zaanse meetstations maken deel uit van het meetnet van de Haven van Amsterdam, dat wordt gebruikt om de invloed van het Westelijk Havengebied op de regio te bepalen en dat ook de meetstations in Spaarnwoude en het Westerpark omvat. Ze worden alle beheerd door de GGD van Amsterdam.
Palmesbuisjes
Op elf plekken in de gemeente wordt met passieve Palmesbuisjes de concentratie stikstofdioxide gemeten. Dit is volgens het college ‘een goedkope, redelijk betrouwbare’ meetmethode. De meetonzekerheid varieert volgens het RIVM tussen de 15 tot 25 procent en ontstaat door onnauwkeurigheid in de meetmethode zelf (het Palmesbuisje) en door de invloed van specifieke omstandigheden, zoals het weer of de locatie.
Update NO2 meetresultaten Palmesbuisjes tm begin april 2018 @GemZaanstad @gemeentehaarlem @AmsterdamNL @OuderAmstelNL #luchtkwaliteit https://t.co/b2m8C19Hud pic.twitter.com/4B5HxH6fjD https://t.co/EPLi0Rr70h
— Luchtkwaliteit (@luchtkwaliteit) May 16, 2018
Voor het achtergrondmeetstation nabij het Wagenschotpad in Zaandam geldt dat vorig jaar ‘ruimschoots’ werd voldaan aan de jaargemiddelde grenswaarden voor stikstofdioxide (40 μg/m3), fijnstof PM10 (40 μg/m3) en ultrafijnstof PM2,5 (25 μg/m3). De concentratie stikstofdioxide was 22 μg/m3), voor fijnstof PM10 20 μg/m3 en voor ultrafijnstof PM2,5 12 μg/m3 op basis van het jaargemiddelde. Elf dagen werden grens voor fijnstof overschreden, maar dat mogen er volgens de regels maximaal 35 zijn.
Overal binnen de grenswaarden
De meetresultaten voor de meetstations Hemkade, Zaandam Wagenschotpad en Hoogtij geven aan dat op geen van die plekken de wettelijke grenswaarden voor PM10 en PM2,5, stikstofdioxide, zwaveldioxide, benzeen, tolueen en xyleen (BTX) werden overschreden. Op de laatste twee locaties was een lichte daling zichtbaar; de Hemkade bleef onveranderd.
Bij de meetstations Zaandam en HoogTij is de jaargemiddelde concentratie fijnstof PM10 ten opzichte van 2016 met respectievelijk 2 en 4 μg/m3 afgenomen. Bij het meetstation Hemkade is dat jaargemiddelde met 3 μg/m3 gestegen. ‘De bronnen voor de verhoging aan de Hemkade uit zuidwestelijke en westelijke richtingen zijn, gezien het feit dat de andere stations deze verhoging niet in diezelfde mate tonen, voor een belangrijk deel waarschijnlijk van zeer lokaal niveau. Mogelijk speelt de scheepvaart en de industrie in het havengebied hierin een rol,’ aldus het college.
Palmesbuisjes
Uit de stikstofdioxidemetingen met de Palmesbuisjes blijkt dat in 2017 alle bemonsterde locaties aan de jaargemiddelde grenswaarde voor stikstofdioxide voldeden en dat nagenoeg overal de concentraties voor stikstofdioxide lager waren dan in 2016. Alleen langs de Houtveldweg nam de concentratie stikstofdiode met 1,8 μg/m3 toe, maar ook op deze locatie werd met 28,1 μg/m3 ruimschoots voldaan aan de jaargemiddelde grenswaarde. Een mogelijke oorzaak zijn de bouwwerkzaamheden langs de Houtveldweg in 2017.
De Palmesbuisjes voldoen niet aan de Europese eisen voor het meten van de luchtkwaliteit van stikstofdioxide en kunnen dus bijvoorbeeld niet gebruikt worden in juridische procedures.
De realtime meetresultaten van alle meetstations van het regionale netwerk zijn online te bekijken op www.luchtmetingen.amsterdam.nl en via de gratis Luchtkwaliteit-app in de Appstore en Google Play.
