De klankbordgroep windenergie met daarin omwonenden, vertegenwoordigers van belangenorganisaties, initiatiefnemers en ondernemers praat sinds juni vorig actief mee over het plaatsen van windmolens in Zaanstad. Alleen de oever van het Noordzeekanaal leent zich daarvoor, maar ook daar botsen de belangen. Een unaniem advies is er dan ook niet uitgekomen.
Extra lastig is dat er nog steeds geen landelijke milieunormen zijn. Voor omwonenden zijn de mogelijke (gezondheids)effecten en overlast onduidelijk, zoals geluid en slagschaduw. Voor initiatiefnemers en bedrijven is onduidelijkheid over opwekpotentie en opbrengsten en de mogelijkheden om de opgewekte windenergie lokaal in te zetten voor het bedrijfsleven. Ook netcongestie en hoe de netbeheerders TenneT en Liander dit obstakel gaan aanpakken speelt een rol voor. Netcongestie is nu al een probleem en dat zal alleen maar nog urgenter worden. Hoe nijpend het probleem daadwerkelijk wordt kan echter alleen concreet worden beoordeeld wanneer de locaties van molens bekend zijn.
Achterop geraakt
Over het algemeen was er overeenstemming over het gegeven dat de klimaatdoelen behaald moeten worden, meldt de klankbordgroep windenergie in haar advies aan het gemeentebestuur. Ook wordt erkend dat Zaanstad achterloopt op de eigen doelstellingen en op het landelijk gemiddelde van duurzame energie-opwek. ‘Bij meerdere deelnemers leeft de twijfel of Zaanstad haar klimaatdoelstellingen wel gaat halen, ook met windenergie. Een enkele deelnemer geeft aan dat door de hoeveelheid aan onderzoeken naar de effecten van windturbines op de omgeving de urgentie van de klimaatdoelen ontbreekt.’
Inwoners van Nauerna vinden dat de plannen voor een zonnepark bij Park Nauerna al een flinke bijdrage zouden kunnen leveren aan de klimaatdoelen en dat zij daarom verschoond kunnen blijven van turbines in de directe omgeving. Eén inwoner van de buurtschap vindt het hele meepraatgebeuren ‘eenrichtingsverkeer’, waarin de input van de deelnemers en adviezen van experts niet goed zijn verwerkt. In Nauerna ondervinden inwoners al veel overlast van geluid, stank en uitzicht, door vliegverkeer, bestaande windturbines, oprukkende industrie op Hoogtij en de stortplaats. Een bewoner van de Wijkermeerpolder geeft aan dat een windturbine bij Afvalzorg op een berg onhandig lijkt en ongunstig is voor de inwoners van Nauerna.
Vogels en vleermuizen
Bewoners van de Veldweg, achter de gevangenis, missen visualisaties vanaf hun straat met het zicht op eventuele windturbines. Zij kunnen daarom de impact op het uitzicht nog niet beoordelen. Plaatsing van eventuele windturbines tegen het Noordzeekanaal aan heeft in elk geval de minste impact op mens en natuur. Vanuit de natuurorganisaties is benadrukt dat het belangrijk is om aanvaringsslachtoffers onder vogels en vleermuizen te minimaliseren. Daarom moeten windturbines automatisch uitgeschakeld worden bij naderende groepen vogels of bijvoorbeeld als er roofvogels broeden.
Financieel meeprofiteren
Een andere bewoner, met een agrarisch bedrijf in de Wijkermeerpolder, had graag ook de discussie over zonneparken meegenomen in de opdracht van de klankbordgroep. Volgens hem zijn juist daar wel mogelijkheden voor, mits bewoners er geen hinder van ondervinden. De vertegenwoordiger van de energiecoöperatie, een aantal bewoners en de natuurorganisaties vinden het belangrijk dat er wordt gezorgd voor lokaal belang en lokale zeggenschap bij een mogelijk windproject. Via coöperatief eigenaarschap van inwoners van Zaanstad kan het evenwicht tussen voor- en nadelen van de duurzame windenergie worden geborgd. Een organisatie zonder winstoogmerk biedt de beste kansen dat de opbrengsten van duurzame energie ook bij de omwonenden terechtkomen.
