Projectontwikkelaar Midvast zegt een bouwhoogte van minimaal 30 meter nodig te hebben om de invulling van de Westzijde 24-36 rendabel te maken. Tot afschuw van het bewonerscollectief van de woongebouwen De Boeg en Het Luchthuis. Op de bouwlocatie aan de Zaanoever gaat dan een flat van 9,5 bouwlagen komen.
In een gesprek met de gemeente en de ontwikkelaar werd het de bewoners duidelijk dat die beide vasthouden aan 30 meter – de hoogte van het nieuwe complex De Gashouder, naast de Prins Bernhardbrug. Volgens Midvast zijn de beperkingen van het
perceel (met het groene luchthuisje aan de ene kant en de behoudenswaardige monumentale plataan aan de andere) er debet aan dat alleen door de hoogte in te gaan de benodigde 100 appartementen kunnen worden gebouwd. De bewoners van De Boeg en Het Luchthuis zijn er overigens verre van gerust op dat de boom gespaard gaat worden: de wortels en de kruin van de boom zullen voor de bouw gesnoeid moeten worden, zo stellen ze. En geknoei met de wortels ‘brengt een aanzienlijk risico op sterfte met zich mee’.
Verplaatsen
‘Als de boom alsnog sneuvelt, kunnen de bouwplannen niet meer worden bijgesteld, terwijl de noodzaak van bouwen in de hoogte dan is verdwenen,’ vinden zij. Ze deponeren daarom de stelling dat het een betere keus is om de boom sowieso preventief te verplaatsen. ‘Dit kan naar een andere mooie plek in Zaandam, of als alternatief zou een aantal bomen als compensatie elders geplant kunnen worden.’
Wonderlijk
Het bewonerscollectief noemt het ‘wonderlijk’ dat de gemeente meegaat met Midvast, ‘ondanks een tiental notities, beleidsnota’s en plannen en strategieën die zijn verschenen sinds 2006’ en waarin de algemene strekking is dat ‘een object dat sterk afwijkt van en afbreuk doet aan de omgeving gezien kan worden als een exces als er sprake is van evidente buitensporigheid in het uiterlijk’. Het plan van Midvast is een schoolvoorbeeld van dat laatste, stellen de tegenstanders.
Minieme aanpassing
Daarnaast wordt afbreuk gedaan aan het woongenot in hun eigen appartementen door de schaduwwerking en ‘de dreigende massa’ aan de oever. Dat inspraak heeft geleid tot een reductie van de hoogte met een halve etage doen ze af als een dooddoener. De bewoners maakten zelf een alternatief plan met zeven verdiepingen gemaakt (zie hieronder) waarin het groene luchthuisje en de boom gespaard worden.
Voor hen is die hoogte al een concessie, want liever hebben ze zes etages, zoals alle woongebouwen langs de westoever. ‘Plan Westzijde 24-36 wordt niet in samenhang met het nieuwbouwplan Peperstraat beoordeeld waardoor de Zaan, hier al op zijn smalst, nog meer in de verdrukking komt met een gigatoren
van 60 meter op de plek van de Beatrixflat,’ schrijven ze. ‘Fijnstof en ultrafijnstof en andere rommel die de binnenvaart nu eenmaal uitstoot kan geen andere kant meer op en slaat neer op onze balkons en erger nog, in onze longen.’ In 2021 was 85 procent van de bewoners van De Boeg tegen de enorme hoogbouw – er was toen sprake van tien bouwlagen – aan de overkant van het water.
De enquête van toen wordt nu herhaald in een wat ruimere omgeving, om meer mensen de kans te gever er hun licht over de laten schijnen. In de vragenlijst is ook nog spreke van de derde optie: een gebouw van zes hoog dat in harmonie is met de overige bebouwing langs de westoever, geen schaduwproblemen en recht doet aan het luchthuisje dat zo ‘beter tot zijn historische recht komt. Daarvoor zal wel de plataan moeten worden verplaatst, maar de bebouwing zal dan ‘meer recht doen aan de uitstraling van de Zaan’.
