Voorjaarsnota schetst somber beeld gemeentelijke schatkist

De voorjaarsnota 2023-2027 schetst een somber financieel beeld van het Zaanse huishoudboekje in de komende jaren. Dat is voor een groot deel te wijten aan de Rijksoverheid: de Vereniging Nederlandse Gemeenten berekende dat de gemeenten in 2026 drie miljard euro te kort zullen komen door onder meer niet gecompenseerde prijs- en loonstijgingen. De extra uitgaven liegen er niet om .

Daarnaast krijgen gemeenten veel taken overgeheveld vanuit het Rijk zonder voldoende financiële middelen. ‘Door minder inkomsten van het Rijk, hogere rentelasten en inflatie hebben wij in 2027 een structureel begrotingstekort van 20 tot 25 miljoen euro. De afgelopen jaren hebben we veel kunnen opvangen met tijdelijke gelden, maar daaraan komt in 2027 een eind,' zegt wethouder Stephanie Onclin. 'Onze focus als college blijft dat we de lasten voor onze inwoners zo min mogelijk laten stijgen. En dat we het huidige beleid blijven uitvoeren.'

Jaarlijks wordt een voorjaarsnota opgesteld die bestaat uit twee delen. De voortgangsrapportage over het lopende jaar (2023) en de kaders voor het opstellen van de begroting voor de volgende jaren (2024-2027). Gezien de grote financiële onzekerheid en de tekorten die meerjarig ontstaan, legt het college nu nog geen sluitend meerjarenbeeld neer. ‘Als er geen extra inkomsten vanuit het Rijk komen, moeten we drastische maatregelen nemen om een sluitende begroting op te stellen,' weet Onclin. Voor deze maatregelen heeft het college van Zaanstad een aantal 'denklijnen' opgesteld die moeten leiden tot een gezonde financiële meerjarenbegroting. ‘We bespreken deze denklijnen graag met de raad om zo tot gedragen denkrichtingen te komen voor de begroting 2024’.

Deze denklijnen gaan over de inhoud, de financiën en de gemeentelijke organisatie. Voorbeelden zijn meer werken vanuit vertrouwen en met minder capaciteit voor controles en handhaving en 'stoppen met alles wat niet bijdraagt aan de zes opgaven en het coalitieakkoord en waarvoor geen opdracht is gegeven'. Ook werken met sluitende business cases waarbij de kosten en opbrengsten met elkaar in evenwicht zijn en de koppelkansen van verschillende beleidsterreinen beter benutten staan op het lijstje.