Inhaalslag nodig om beschermde natuur te herstellen

De provincie heeft twaalf concept-natuurdoelanalyses opgesteld over stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden. De conclusie is dat ingrijpen nodig is om de doelen te halen. 'Deze analyses moeten een stimulans zijn om keihard aan de slag te gaan.' In onze regio gaat het om het Wormer- en Jisperveld & de Kalverpolder , de Polder Westzaan en het Ilperveld, Varkensland, Oostzanerveld en Twiske .

De provincies en de ministeries van Infrastructuur en Waterstaat en Defensie stellen de concept-natuurdoelanalyses op voor de stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden waar zij verantwoordelijk voor zijn. Hoe gaat het met de beschermde natuur in een gebied? Wat zijn de verwachte effecten van geplande maatregelen? Welke aanvullende maatregelen zijn nodig om de natuur weer gezond te maken? Deze informatie wordt gebruikt bij het opstellen van de gebiedsprogramma’s. Elk gebied is immers anders en vraagt om een specifieke aanpak.

Zorgwekkend

In de concept-natuurdoelanalyses van Noord-Holland staan conclusies over in totaal 159 stikstofgevoelige landschappen, planten en dieren. Hieruit blijkt dat in 106 gevallen de natuurdoelen niet worden gehaald met de huidige maatregelen. In slechts drie gevallen lukt dit wel. Ecoloog Martin Witteveldt van de provincie spreekt van 'zorgwekkende cijfers'. 'Laat ik er niet omheen draaien: de Noord-Hollandse natuur is er slecht aan toe. Zo neemt de biodiversiteit in snel tempo af. Veel bijzondere dier- en plantsoorten verdwijnen, terwijl het aantal algemene soorten juist toeneemt.'

Geen verrassing

De uitkomsten zijn voor de ecoloog geen verrassing. Eerdere onderzoeken en evaluaties van Natura 2000-beheerplannen lieten al zien dat veel natuurdoelen op korte termijn niet worden gehaald. 'Veel van de genoemde problemen zijn al 40 jaar bekend. Als ik daar nu van schrik, dan word ik bij wijze van spreken direct ontslagen,' zegt Witteveldt. De problemen gaan van te weinig begrazing en verstoring door recreatie tot de overmatige vraat van damherten en ganzen. Maar ook te lage waterpeilen, een slechte waterkwaliteit en een toename van invasieve exoten doen de natuur geen goed.

Stikstof

De grootste boosdoener blijft echter de hoge stikstofuitstoot. 'Die maakt de natuur enorm kwetsbaar. We willen de stikstofneerslag in 2030 op een normaal en gezond niveau brengen, maar dan ben je er nog niet. De afgelopen 40 jaar heeft stikstof zich opgehoopt in de natuur. Dat moet allemaal worden opgeruimd. Dit kan onder meer door plaggen, maar dat heeft ook een keerzijde. Dan haal je naast stikstof ook belangrijke schimmels, bacteriën en mineralen in de bodem weg. Dat kun je niet eeuwig doen. Bovendien is het succes van korte duur, omdat er nog steeds veel stikstof uit de lucht valt. Dan ben je na een paar jaar weer terug bij af.'