Minister Hugo de Jonge voor Volkshuisvesting wil gemeenten meer ruimte geven om eigen inwoners die een huis willen huren of kopen voorrang te geven boven van mensen ‘van buiten’. Ook moeten ze huizen toe kunnen wijzen aan mensen met een cruciaal beroep, zoals leraren, verpleegkundigen en politiemensen.
Door een wijziging van de Huisvestingswet die naar de Tweede Kamer is gestuurd moet dit per 2023 mogelijk zijn. ‘Overal wordt de krapte op de woningmarkt gevoeld. Starters kunnen vaak in het eigen dorp geen betaalbare woning vinden, omdat de prijzen de pan uit rijzen. Vaak wordt overboden door mensen van buiten de regio. Ook senioren kunnen geen geschikt appartement vinden in hun eigen gemeente als ze willen doorstromen. Voor de leefbaarheid en de vitaliteit van de regio is het cruciaal dat mensen in het dorp kunnen blijven wonen als ze willen verhuizen. Door de herziening van deze wet krijgen gemeenten daar meer grip op,’ aldus De Jonge.
Helft huur en koop
Gemeenten konden eerder al 50 procent van de beschikbare huurwoningen toewijzen op basis van een economische of maatschappelijke binding. Binnen die 50 procent mocht maximaal 25 procent worden toegewezen aan mensen met een lokale binding. Volgens de nieuwe Huisvestingswet mogen gemeenten voor die hele 50 procent bepalen hoe zij deze ruimte verdelen tussen mensen met een economische, maatschappelijke of een lokale binding. Ook mogen gemeenten specifieke beroepen aanmerken als cruciaal, zodat zij mensen met die beroepen kunnen helpen bij het vinden van een woning. Daarnaast mogen gemeenten naast huurwoningen nu ook koopwoningen tot de NHG-grens (van 355.000 euro in 2022) gaan toewijzen op deze grond.
Vrijheid van vestiging
Het uitgangspunt van de Huisvestingswet uit 2014 is de vrijheid van vestiging. Iedereen die rechtmatig in Nederland verblijft, heeft het recht om zich vrij te verplaatsen en te vestigen. De instrumenten die de Huisvestingswet 2014 biedt op het gebied van woonruimteverdeling kunnen deze vrijheid inperken op grond van het algemeen belang, zoals het tegengaan van de onevenwichtige en onrechtvaardige effecten van de schaarste aan woonruimte. Gemeenten kunnen in hun huisvestingsverordening regels opnemen met betrekking tot de woonruimteverdeling.
Gemeenten maken op basis van de Huisvestingswet een eigen gemeentelijke huisvestingsverordening met daarin de nieuwe lokale voorschriften. Gemeenten kunnen hiermee aan de slag zodra de Tweede en Eerste Kamer instemmen met de wet en deze officieel in werking treedt. Naar verwachting wordt dit 1 januari of 1 juli 2023, afhankelijk van de behandeling in de beide Kamers.
