Een bekeuring, een waarschuwing dat hij er een volgende keer niet zo genadig vanaf komt en de inbeslagname van een ‘groot mes’: daarmee moest de politie het gisteren doen bij een zeventienjarige Zaandammer. Die doet er goed aan zich in elk geval een jaar gedeisd te houden.
Als de jongeman binnen binnen twaalf maanden nog eens in de fout gaat, dan zal hij voor de duur van drie tot twaalf weken niet meer in het centrum van Zaandam mogen komen, meldt de politie. Het kabinet is van plan om de mogelijkheden te verruimen om zestien- en zeventienjarigen in dergelijke gevallen harder te kunnen aanpakken, bijvoorbeeld door hun ouders een last onder dwangsom op te leggen om recidive te voorkomen. Dat moet een stok achter de deur zijn voor ouders om hun oudere tieners beter in het gareel te houden.
Ouders verantwoordelijk
De verantwoordelijkheid om jongeren op het rechte pad te houden ligt in de eerste plaats bij de ouders, die cruciaal zijn bij het voorkomen van strafbaar gedrag van hun kinderen. Vanuit die gedachtengang heeft minister Sander Dekker voor Rechtsbescherming gekeken naar mogelijkheden om ouders die op dit punt tekortschieten dwingender aan te spreken op hun verantwoordelijkheid: betere opvoedingsondersteuning als zij willen meewerken en dwangmaatregelen wanneer ze zich afzijdig houden.
Preventie
Vrijwillige opvoedondersteuning biedt mogelijkheden om te voorkomen dat op een later moment zwaardere maatregelen ingezet moeten worden, zo blijkt ook uit de Britse aanpak met een zogenoemd parenting contract. Dit is een vrijwillige overeenkomst tussen ouders en hulpverlening waarmee de ouders instemmen met bepaalde voorwaarden die gedurende een bepaalde periode van kracht zijn, zoals deelname aan coaching of een cursus.
Meer dwang
Een andere mogelijke maatregel is het verruimen van de aansprakelijkheid van ouders voor schade die hun kinderen veroorzaken. Nu zijn ouders aansprakelijk voor schade veroorzaakt door hun kinderen tot en met vijftien jaar. Zestien- en zeventienjarigen zijn zelf aansprakelijk, maar hebben vaak geen geld. Als het geld ook bij de ouders kan worden gehaald zullen die wellicht beter hun best doen om hun kroost op het rechte pad te houden.
Messenverbod
De last onder dwangsom die in Zaanstad al is ingevoerd voor het op de openbare weg voorhanden hebben van zaken die als steekwapen kunnen dienen moet worden uitgebreid tot deze groep, aldus het voorstel dat Dekker naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Een last onder dwangsom houdt in dat een vooraf vastgesteld bedrag – voor het op zak hebben van een mes 2500 euro – moet worden afgerekend bij een herhaling van de overtreding, bovenop de straf voor de overtreding zelf.
Plichten na voorwaardelijke straf
Om medewerking van opvoeders te krijgen, kan ook de zogenoemde parenting order zoals ze die in Engeland kennen worden overwogen. Na een voorwaardelijke veroordeling van een kind kan de rechter dan in zijn beslissing ouders verplichten om mee te werken aan bepaalde voorwaarden, zoals hulp accepteren bij de opvoeding. Een volgend kabinet zal de knoop moeten doorhakken over de invoering en precieze invulling van de maatregelen.
