De Wijkkrant voor ‘t Kalf – Kogerveld waarschuwt zijn lezers voor de nadelige gevolgen die de plannen om de bereikbaarheid in het gebied tussen Amsterdam, Volendam, Hoorn en Heerhugowaard te vergroten zullen hebben voor Zaandam-Noord. Ook het zuiden van de gemeente gaat overigens de gevolgen merken.
Het ministerie van Infrastructuur en Milieu heeft in zijn MIRT-verkenning corridorstudie Amsterdam-Hoorn uiteengezet hoe het wegennet in dat deel van onze provincie toekomstbestendig moet worden gemaakt. ‘Voor Zaandam-Noord betekenen de plannen een grote afname van de nu al matige luchtkwaliteit en toename van verkeerslawaai. Het rapport vind dit ‘acceptabel’,’ constateert de redactie van de wijkkrant.
In het MIRT (Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport) staan alle ruimtelijke projecten en programma’s van het Rijk in Nederland. Er is een lijst met 140 kansrijke opties opgesteld waarover volgend jaar een besluit valt. Daarna begint de inspraakronde.
Regionale werkgroepen
Drie regionale werkgroepen hebben verkend welke specifieke bereikbaarheidsproblemen naar verwachting rond 2030 optreden in respectievelijk de Zaanstreek, Purmerend/Waterland en West-Friesland. De plannen die daaruit zijn voortgekomen betreffen snel- en lokale wegen in en rond Zaandam, fietsverbindingen, het spoor en andere vormen van openbaar vervoer. Het doortrekken van de A8 naar de A9 is in de analyses niet meegenomen. Wel wordt opgemerkt dat die verbinding tussen de beide snelwegen vooral in de Zaanstreek tot meer verkeer en ‘voertuigverliesuren’ zal leiden, omdat daar de meeste extra kilometers en dus extra files worden verwacht.
Uit de verkeersanalyses blijkt dat de bereikbaarheidsproblemen zich vooral (gaan) voordoen rond de vier stedelijke gebieden en minder op de tussenliggende trajecten. Op de weg komt dit grofweg op vier plekken tot uiting:
- De aansluiting van de Westfrisiaweg op de A7 tussen de afslagen Hoorn Noord en Hoorn -Avenhorn
- Op de A7 tussen de op- en afritten Purmerend Noord en Zuid
- Knooppunt Zaandam
- De A8 richting Coenplein
De corridor Amsterdam-Hoorn is onderdeel van een van de belangrijkste economische regio’s van het land, de Metropoolregio Amsterdam. De verwachting is dat de bevolking daar harder groeit dan in veel andere delen van het land. In een laag economisch scenario wordt de groei tussen 2010 en 2030 in het corridorgebied becijferd op 8,5 procent; in een hoog scenario op 24 procent. En hij concentreert zich rond de economische centra Amsterdam en Zaanstad.
Kogerveld en Koog-Zaandijk
Die mensen moeten allemaal ergens wonen. ‘Het huidige productietempo (van nieuwe woningen, red.) volstaat niet om aan de toekomstige woningbehoefte te voldoen. De geplande woningbouwlocaties zijn vooral gesitueerd in de grotere gemeenten. Dat is een gevolg van het beleid om zoveel mogelijk in te zetten op herstructurering van oude werklocaties zoals Kogerveld in Zaandam, inbreiding en de herontwikkeling van stationslocaties, zoals Koog-Zaandijk en Poort van Hoorn’, wordt in de MIRT-verkenning opgeschreven. Alleen rond Purmerend en Volendam staan nieuwbouwwijken van enige omvang op stapel.
Zaanstad heeft buiten de bebouwde kom geen uitbreidingsmogelijkheden meer. De laatste nieuwe bouwlocaties in het groen zijn Kreekrijk (wonen) en HoogTij (werken). Er wordt ingezet op binnenstedelijke (her)ontwikkeling. De inzet van Oostzaan en Wormerland is het in stand houden van de natura2000-gebieden, waaronder het Oostzanerveld en het Wormer- en Jisperveld en droogmakerij de Wijdewormer.
A8 bij Zaandijk en knooppunten Zaandam en Coenplein
Voor de Zaanstreek, ‘vooral belangrijk vanwege de aantrekkelijke leefmilieus, de interessante vestigingslocaties voor bedrijven en de toeristische trekpleisters’, betekent dit het volgende. Het wegennetwerk kampt met verscheidende knelpunten. Op het hoofdwegennet gaat het om de A8 bij Zaandijk en de knooppunten Zaandam en Coenplein. Op het onderliggende wegennet gaat het met name om de toeleidende wegen naar en de aansluitingen met dat hoofdwegennet. En het spoor kan de reizigersaantallen niet aan.
Om de verkeers- en vervoersnetwerken te verbeteren zijn de volgende ambities benoemd.
- Verbeteren doorstroming hoofdwegennet, onder te verdelen in de A8 ter hoogte van Zaandijk / Coenbrug, knooppunt Zaandam en de A8 tussen knooppunt Zaandam en knooppunt Coenplein
- Verbeteren van de aansluitingen van het onderliggend wegennet van Zaanstad op het hoofdwegennet, met als specifieke opgaven het verbeteren van de routes naar het centrum van Zaanstad
- Verbeteren van de bereikbaarheid per openbaar vervoer, specifiek de capaciteit en punctualiteit op de Hoornse lijn en de ontsluiting per bus
- Verbeteren van het goederenvervoer over water. Onder meer door het programma Vaart in de Zaan
- Verbeteren van de bereikbaarheid per fiets. Zorgen voor voorzieningen ketenmobiliteit, snelle (regionale) fietsroutes en fietsparkeren bij bedrijventerreinen
In drie deelgebieden hangen de bereikbaarheidsdoelen en ruimtelijke-economische ambities sterk met elkaar samen: in Koog-Zaandijk, Kogerveld en Zaanstad Zuid. Koog-Zaandijk en Kogerveld zijn aangewezen als locaties voor knooppuntontwikkeling (intentieovereenkomst programma Maak Plaats, Woonvisie 2015, de programma’s ZaanIJoevers en de visie Noordzeekanaalgebied). Door hier in hoge dichtheden rondom goed ontsloten verkeersknooppunten te bouwen, zijn er straks minder autobewegingen over de corridor dan wanneer elders zou worden gebouwd.
Hembrugterrein en Achtersluispolder
Aan de zuidkant van Zaanstad speelt de herontwikkeling van het Hembrugterrein en van de Achtersluispolder. Deze ontwikkelingen versterken de geconstateerde toekomstige knelpunten op de N516 en de aansluiting op de A8.
Wat Koog-Zaandijk betreft komen uit de verkeersanalyses verschillende knelpunten naar voren. De capaciteit van de A8 ter hoogte van de Coenbrug is mede door de brugopeningen niet toereikend. Daarnaast is er sprake van veel vertraging bij knooppunt Zaandam. Deze knelpunten worden veroorzaakt door verkeerstromen vanuit de regio Alkmaar, de noordelijke IJmond en het noordelijke deel van de Zaanstreek. De geconstateerde knelpunten worden groter nadat de verbinding A8-A9 wordt gerealiseerd.
Het gewenste knooppunt rondom station Koog-Zaandijk (met name woningen en voorzieningen) is via de weg slecht ontsloten omdat de aansluitingen op de A8 enkelzijdig gericht zijn op Amsterdam. Daarbij belemmert de drukke spoorwegovergang op de Guisweg de aansluiting tussen het hoofdwegennet en het onderliggende wegennet via de N203. ‘Door het verbeteren van de ontsluiting van het gebied rondom Koog-Zaandijk in samenhang op te pakken met de aanpak van de knelpunten op het hoofdwegennet kunnen efficiënte oplossingen op tafel komen’, aldus de rapportage, waarbij ook een oplossing kan worden gevonden voor de lange wachttijden bij de spoorovergang.
De plannen focussen dus onder meer op:
- Op openbaar vervoer gerichte woonmilieus rondom station Koog-Zaandijk
- Ruimtelijke kwaliteit en aansluiting op omgeving verbeteren
- Doorstroming op en leefbaarheid rond A8 verbeteren, waarbij het brugopeningsregime van de Coenbrug aan de orde komt
- Aansluiting tussen A8 en het onderliggend wegennet verbeteren
- Verbeteren van de veiligheid en verkeersafwikkeling rond de spoorwegovergang Guisweg
Voor Kogerveld heeft het Prins Bernhardplein een belangrijke rol in de afwikkeling van het verkeer vanuit het centrum van Zaandam richting de A7 en knooppunt Zaandam. Op knooppunt Zaandam veroorzaakt het in- en uitvoegende verkeer vertragingen die bij drukte tot files leiden. Door deze weefbewegingen te verminderen kunnen de verkeersknelpunten worden verminderd.
Door de woningbouwopgave op Kogerveld neemt de druk op het Prins Bernardplein verder toe. Dat vraagt om maatregelen op het onderliggende wegennet. Als deze maatregelen gecombineerd worden met het verminderen van de genoemde weefbewegingen op knooppunt Zaandam, kunnen mogelijk slimmere oplossingen voor het aanpakken van de knelpunten worden gevonden. Daarnaast laat de ontsluiting van het gebied per openbaar vervoer te wensen over. Dat is een belemmering is voor de geplande gebiedsontwikkeling.
Tot de voorstellen behoren daarom:
- Op openbaar vervoer gerichte woonmilieus creëren rondom station Kogerveld
- Ruimtelijke kwaliteit, sociale veiligheid en aansluiting op omgeving verbeteren
- Vergroten van de capaciteit (bijvoorbeeld ander materieel of hogere frequentie) en verbeteren betrouwbaarheid van de treindienst op de Hoornse lijn
- Doorstroming op en leefbaarheid rond A8 verbeteren
- Aansluiting tussen hoofdwegennet en onderliggend wegennet verbeteren
Zaanstad-Zuid is via de N516 aangesloten op de A8 en die provinciale weg (die bijna klaar is na een reeks verbeteringen) vormt naar verwachting op termijn een knelpunt indien de geplande herontwikkelingen in Zuid en langs de ZaanIJ-oevers worden gerealiseerd: denk aan een nieuwe Ikea en de initiatieven op het Hembrugterrein en in de Achtersluispolder.
Concreet heeft dit opgeleverd:
- De geplande woon-werkmilieus in Achtersluispolder en op Hembrugterrein realiseren
- Het beter benutten of uitbreiden van de capaciteit op de N516 en het verbeteren van de aansluiting Zaanstad Zuid en kruispunt De Vijfhoek
- Verbeteren van het openbaar vervoer voor de bedrijventerreinen
- Realisatie van een aanvullende vaste oeververbinding met Amsterdam over het Noordzeekanaal op de locatie van de huidige veerpont
Wijkkrant voor ‘t Kalf – Kogerveld vindt het alarmerend dat de A8-plannen leiden tot meer verkeer en lokaal een ‘erg negatief effect voor de luchtkwaliteit en geluid’ zullen hebben, hoewel de luchtkwaliteit in 2030 ‘binnen de huidige normen’ blijft. ‘Wetenschappers vinden deze normen echter niet streng genoeg en dat de grenzen tussen goed, matig en slecht niet scherp zijn vast te stellen. Voor ultrafijnstof, de allerkleinste stofdeeltjes, zijn bovendien geen normen vastgesteld,’ schrijft de redactie.
