Inwoners van Zaanstad moeten meer gaan fietsen en om dat te stimuleren ligt er nu een Actieplan Fiets. Een enquête bracht aan het licht dat hier een relatief grote groep enkel gebruik maken van een elektrische fiets (34 procent tegenover een landelijk gemiddelde van 23) en dat er eveneens een grote groep racefietsgebruikers is (dertien tegenover vijf procent). Maar fietsen we ook veel?
Uit de peiling blijkt dat er verschillende locaties zijn die volgens de respondenten op dan wel fietsafstand liggen, maar waar niet naartoe wordt gefietst. ‘Met het Actieplan Fiets is het interessant om in te zetten op het stimuleren van fietsen naar deze locaties, bijvoorbeeld naar sport, hobby’s en andere vrijetijdsbesteding,’aldus dat plan. De fiets wordt voor ongeveer een kwart van de ritten naar werk en voor boodschappen en voor meer dan de helft om naar school te gaan. Veel Zaankanters gaan ook te voet naar school. Veel inwoners fietsen regelmatig (55 procent iedere dag) en meer dan een derde van de respondenten heeft meer dan één fiets. Slechts drie procent heeft er niet één.
Uit een netwerkanalyse blijkt dat de basis in Zaanstad redelijk op orde is, maar nog niet volledig voldoet aan de actuele normen. Er zijn verschillende verbeterpunten om het netwerk prettiger te maken voor fietsers. Er zijn verschillende barrières door het polderlandschap en door de water-, spoor- en autowegen. De omrijfactor is voor sommige verbindingen redelijk hoog, vooral over fietsritten van oost naar west. Uit de participatie van inwoners blijkt dat men graag een uitbreiding ziet van bestaande fietsroutes, gedeeltelijk door nieuwe fietsbruggen te realiseren. Ook het vaker varen van de Hempont en het afstellen van verkeerslichten op doorstroming van fietsers is een wens.
Gescheiden verkeersstromen
Er liggen in de bebouwde kom vooral fietspaden waarbij de fietser gescheiden is van gemotoriseerd verkeer. Een derde van de straten op het fietsnetwerk is echter met gemengd verkeer. Hierdoor ligt er minder prioriteit bij fietsers. Wanneer de maximumsnelheid daar naar 30 kilometer per uur gaat komen fietsers minder in het gedrang. Uit de participatie kwam ook naar voren dat fietsers ervaren dat auto’s regelmatig te hard rijden, ook op 30-kilometerwegen, waardoor zij zich onveilig voelen. Door aanpassingen van de weginrichting kan dit worden verbeterd.
Te smal en oncomfortabel
Op alle soorten routes (doorfiets-, hoofd-, en regulier) zijn er plekken waar de breedte van het fietspad niet voldoet en daarnaast lijkt ook het onderhoud niet altijd op orde. Bovendien zijn er fietspaden waar men graag asfalt wil in plaats van tegels vanwege het fietscomfort. Daarnaast blijken op sommige plekken hoge randen of paaltjes in de weg te staan voor fietsers. Uit ongevallendata blijkt dat de knelpunten rond verkeersveiligheid zich clusteren bij oversteeklocaties en rotondes. Op een kaart gaven inwoners in totaal 277 plekken aan waar ze ruimte te zien voor verbetering.
Fietsparkeren blijkt een heikel punt. In sommige wijken is er geen veilige optie voor bewoners om de fiets te stallen omdat dieven ermee aan de haal gaan. Zij zweren de fiets af. Bij sommige bestemmingen zoals winkelcentra ontbreekt het aan goede fietsvoorzieningen en wordt er juist gesproken over een hoge autoparkeerdruk. Om meer mensen van de auto naar de fiets te krijgen moeten belemmeringen rondom fietsen worden aangepakt. Er worden de komende jaren verschillende straten heringericht, waarbij onderhoud kan worden gecombineerd met fietsvriendelijkheid. Met de herinrichting wordt meer gelet op verkeersveiligheid voor fietsers en komt er ruimte voor fietsers.
Behalve het verbeteren van het bestaande netwerk wordt er ook uitgebreid. Bij de Zuidervaart wordt een nieuw vrijliggend fietspad aangelegd zodat fietsers prettig en veilig kunnen fietsen, passend bij het profiel van de weg. Voor de lange termijn is de ambitie om het fietspad langs Poelenburg door te trekken vanaf de moskee. De fietspaden van de Kerkstraat en N203 / Esdoornlaan in Wormerveer, de Westerkoogweg en de Provincialeweg in Zaandam worden geasfalteerd. Verder wordt de fietstunnel bij het station in Koog aan de Zaan aangepakt. Eén van de redenen waarom inwoners niet fietsen is omdat er geen geld is voor de aanschaf. Dit wordt laagdrempeliger door te starten met een pilotproject waarbij mensen met lage inkomens een goedkope fiets kunnen aanschaffen. Om te zorgen dat kleine reparaties op een laagdrempelige manier worden gedaan komt er ook een fietsreparatieservicepunt.
Stallen
Vooruitlopend op een uitvoeringsplan voor het fietsparkeren wil het college twee buurtfietsenstallingen opzetten: eentje in het centrum van Zaandam en de tweede op een nog aan te wijzen plek. Er wordt gekeken naar locaties in Poelenburg, Peldersveld, Krommenie of Wormerveer voor mensen die geen eigen berging, tuin of schuur hebben. Bij gebleken succes kunnen er later meer gemeenschappelijke stallingen komen.
