Wethouder van Financiën Stephanie Onclin heeft geen zucht van verlichting geslaakt bij de bekendmaking van het hoofdlijnenakkoord van de coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB, want dat heeft de dreiging dat het Rijk vanaf 2026 jaarlijks drie miljard euro gaat korten op haar bijdrage aan de gemeenten niet weggenomen. Het ravijn lonkt.
Voor Zaanstad betekent dat een strop van 30 miljoen euro per jaar en dat is niet op te vangen zonder voor de burger hele vervelende bezuinigingen, hield Onclin de raad gisteravond voor. De Voorjaarsnota die vandaag naar de gemeenteraad is gestuurd gaat uit van tekorten die oplopen tot 19,4 miljoen euro in 2026, 16,8 miljoen in 2027 en 16,5 miljoen een jaar later. ‘Gemeenten staan voor tal van maatschappelijke uitdagingen zoals de zorg voor kwetsbare jongeren en ouderen, de aanpak van het enorme woningtekort, leefbaarheid en duurzaamheid. Als het Rijk de gemeenten structureel met miljarden gaat korten dan stagneert de woningbouw, verschralen lokale voorzieningen en komen leefbaarheid en veiligheid onder druk te staan,’ aldus Onclin.
Lastenverhoging
‘We moeten dan enorme tekorten oplossen, wat alleen lukt door lokale lasten flink te verhogen en tegelijkertijd hiervoor minder te doen. Bij ons en veel andere gemeenten is de rek er echt wel uit inmiddels.’ Intensieve lobbies om Den Haag op andere gedachten te brengen hebben tot nu toe niets uitgehaald – ook niet bij Onclins eigen VVD. De jaarlijkse Voorjaarsnota bestaat uit een voortgangsrapportage over het lopende jaar 2024 en de kaders voor het opstellen van de begrotingen voor de volgende jaren tot 2028. Gezien de grote financiële onzekerheid lijkt Zaanstad alleen voor 2025 nog te koersen op een sluitende begroting.
Lastige keuzes
‘De afgelopen jaren hebben we zelf veel opgevangen met tijdelijke oplossingen, dat kan komende jaren echt niet meer. Dit maken we als college nu zichtbaar door geen sluitende meerjarenraming naar de raad te sturen. Het gaat vanaf nu echt om lastige keuzes. Die keuzes moeten bij de begroting samen met de raad gemaakt worden. Dit gaat immers de hele stad aan,’ laat Onclin vandaag weten in een persbericht. Doordat veel gemeentelijke uitgaven langjarig vastliggen is het aantal opties om te bezuinigen beperkt. Slechts een klein deel van de begroting is flexibel.
