Zaanstad heeft geen geld om mee te doen aan nachttrein van en naar Amsterdam

Naast Zaanstad hebben ook Uitgeest, Heiloo en Castricum bij Alkmaar op de deur geklopt met de vraag of zij kunnen instappen bij de proef met de nachttrein tussen Amsterdam en Alkmaar. Die rijdt dit jaar en volgend jaar in de nacht van vrijdag en zaterdag eenmaal zonder tussenstops op en neer. Koude douche voor potentiële gebruikers: Zaanstad heeft er geen geld voor.

'Binnen de huidige begroting zijn er geen financiële middelen beschikbaar om de financiële bijdrage voor een extra stop te leveren. Uitgangspunt bij de Voorjaarsnota is dat er geen ruimte is voor nieuw beleid waardoor deelname aan de proef voor dienstregelingjaar 2026 niet mogelijk is.' Er wordt dit jaar nog wel een analyse uitgevoerd naar het reizigerspotentieel vanuit Zaanstad en bovendien wordt goed bijgehouden hoe de proef voor Alkmaar verloopt.

Opdracht raad

De gemeenteraad van Zaanstad gaf het college vorig jaar mei opdracht om naar de mogelijkheden te informeren en de NS hebben nu in beeld gebracht wat extra stops doen voor de kosten en de betrouwbaarheid van de dienstregeling. 'Het uitgangspunt vanuit NS en de gemeente Alkmaar is dat de nachttrein een snelle directe verbinding moet zijn, met goede overstapmogelijkheden op Amsterdam CS richting met name Schiphol en Haarlem. De stations Castricum, Uitgeest, Zaandam en Krommenie-Assendelft zijn opties om een stop te maken,' schrijft het college nu aan de gemeenteraad Maar Alkmaar is er geen voorstander van dat er én in Zaandam én in Krommenie-Assendelft of in Castricum én in Uitgeest wordt gestopt.

Haken en ogen

De proef wordt gefinancierd door Alkmaar: de gemeente betaalt er ongeveer 65.000 euro per jaar voor Een extra stop in Zaanstad zou kosten met zich meebrengen, afhankelijk van het aantal extra stops dat wordt toegevoegd. Elke extra stop kost zo’n twee minuten extra in de rit en dit heeft ook consequenties voor het vertrekken en keren van de trein op de eindpunten. Nu heeft de nachttrein een aansluiting in Amsterdam op andere nachttreinen. De varianten met drie of vier extra stops zijn niet wenselijk vanwege de extra kosten, maar vooral de risico’s op een minder robuust en betrouwbaar netwerk.  

Op basis van een door NS uitgevoerde kostenindicatie liggen de geschatte jaarlijkse kosten voor één of twee extra stops tussen de 100.000 en 120.000 euro voor alle betrokken gemeenten gezamenlijk. De kosten voor extra stops kunnen echter variëren, afhankelijk van  technische aanpassingen zoals de invloed op reistijden en aansluitingen in Amsterdam.

Nachtbus 

'Zaanstad is momenteel goed aangesloten op Amsterdam via de nachtbuslijn N94, die vanaf 2025 elke nacht van Amsterdam Centraal naar stations in Zaanstad en verder langs de Zaanlijn rijdt. Deze busverbinding biedt op vrijdag- en zaterdagnacht een frequente service en vormt een alternatief voor een eventuele nachttrein. Het college benadrukt dat deze busverbinding een robuuste en flexibele oplossing biedt voor nachtvervoer in Zaanstad. Voorkomen moet worden dat een nachttrein gaat concurreren en ten koste gaat van de nachtbus,' aldus het schrijven aan de raad.