Lokaal Zaans en CDA vragen aandacht gemeente voor huisartsentekort

De gemeenteraad buigt zich donderdag op initiatief van Lokaal Zaans en het CDA over de huisartsenzorg in Zaanstad. Die staat net als elders in het land onder druk: de vraag groeit, maar middelen en capaciteit blijven achter. De twee fracties roepen het college op om daar aandacht aan te besteden. 

'Iedereen verdient toegankelijke, persoonlijke zorg dichtbij huis, in vertrouwen en met continuïteit. De huisarts maakt dat mogelijk. Deze vorm van eerstelijnszorg biedt inwoners een vertrouwd aanspreekpunt voor hun gezondheid. Geen ziekenhuisgang zonder noodzaak, maar een kleinschalige, persoonlijke praktijk waar nabijheid, preventie en begeleiding centraal staan,' schrijven Nick Hendriks (CDA) en Marianne de Boer (LZ) in hun agenda-initiatief. Een vast huisarts kunnen vinden is echter in wijken als Westerwatering, Kogerveld, Saendelft en Inverdan geen vanzelfsprekendheid meer. De groeiende en daarnaast vergrijzende bevolking zorgen voor een steeds grotere zorgvraag maar er komen steeds minder huisartsen.

Geen landelijke oplossing

Volgens het Capaciteitsorgaan en de Landelijke Huisartsen Vereniging dreigt er een fors tekort, zeker in regio’s met een snelle bevolkingsgroei en beperkte vestigingsmogelijkheden. Nieuwe huisartsen kiezen minder vaak voor het zelfstandig ondernemerschap, waardoor overnames van praktijken problematisch worden. Daarnaast kiezen jonge artsen vaker voor deeltijd. Landelijk wordt nagedacht over spreiding van zorg en nieuwe praktijkvormen, maar structurele oplossingen blijven uit. Gemeenten hebben volgens Hendriks en De Boer echter wel degelijk mogelijkheden om (een beetje) bij te sturen.

Voorbeelden

De gemeente is formeel niet verantwoordelijk voor huisartsenzorg, maar speelt wel een rol in het sociaal domein en de ruimtelijke ordening. Deventer bijvoorbeeld gebruikt deze bevoegdheden voor de realisatie van praktijkruimtes binnen multifunctionele centra, met ondersteuning in vergunningstrajecten, Almere reserveert vooraf ruimte voor huisartsenpraktijken in nieuwe wijken, Den Bosch koppelde huisartspraktijken aan buurthuizen en wijkteams en Middelburg: biedt ondersteuning via subsidies voor verbouwingen en betrokkenheid van makelaars. Zaanstad doet nog niets.

Hendriks en De Boer pleiten er voor om praktijkruimte niet alleen planologisch mogelijk te maken, maar ook concreet plekken te reserveren voor huisartsvoorzieningen met maatschappelijke (niet-commerciële) huren. Ook wil het duo dat de gemeente actief ingrijpt bij dreigende tekorten: 'Denk aan het versneld beschikbaar maken van panden, ondersteuning van tijdelijke oplossingen of het agenderen van knelpunten bij regionale of landelijke partners.' 

Kans om aan te haken

Zaanstad heeft een aantal betrokken inwoners en professionals die zelf initiatieven ontplooien om nieuwe praktijken op te zetten of opvolging te organiseren. maar zij lopen vaak tegen gemeentelijke procedures, huisvestingsproblemen en een gebrek aan overzicht of ondersteuning aan. Hier ligt volgens LZ en het CDA een kans voor de gemeente om aan te haken – niet om het over te nemen, maar om meer mogelijk te maken door samen te werken met zorgpartijen, gesprekken te faciliteren en praktische drempels te verlagen. Donderdag wordt duidelijk of ze daar een raadsmeerderheid in mee krijgen.