De SP, de Partij voor de Dieren en Rosa willen het voorbeeld van Utrecht en Amersfoort volgen en paal en perk stellen aan het stoken met hout. Ze hebben een agenda-initiatief opgesteld om de kwestie in de gemeenteraad aan de orde te stellen. Utrecht wil als eerste gemeente van Nederland het gebruik van de open haard en houtkachels verbieden en in 2030 ‘houtrookvrij’ zijn. Per 1 januari komt er al een verbod op de aanleg van rookkanalen in nieuwbouwwoningen.
Sinds 1 oktober dit jaar mag in Amersfoort binnenshuis geen hout meer worden gestookt als de website
Stookwijzer.nu code rood of oranje aangeeft. In Utrecht gaat het stadsbestuur dus nog een stap verder. In Zaanstad kunnen vergelijkbare maatregelen worden genomen vinden de drie partijen, met als motto 'onze inwoners hebben recht op schone lucht'. Ze maken zich zorgen over de milieu-, klimaat- en gezondheidseffecten van houtstook. De rook die vrijkomt bevat schadelijke stoffen zoals (ultra)fijnstof, koolwaterstoffen (PAK’s), benzeen en koolmonoxide. De koolstofdioxide die vrijkomt draagt daarnaast bij aan de opwarming van de aarde.
Kwetsbare groepen
Houtrook is voor iedereen ongezond, maar vooral kwetsbare groepen kunnen last hebben van de rook: mensen met long-, hart- of vaatziekten, ouderen en jonge kinderen. In 2020 zorgde houtstook voor ruim een kwart van het fijnstof in de lucht. Dat is vier keer zoveel als de fijnstofuitstoot door wegverkeer. Daarbij komt nog dat de houtrook vrijkomt op korte afstand van mensen, in tegenstelling tot bijvoorbeeld rook uit een hoge schoorsteen.
Zaanstad heeft een folder met uitleg over zo schoon mogelijk stoken, maar het onderwerp lijkt bij de gemeente - en de inwoners - niet echt te leven. Integendeel: de hoge energieprijzen en energiearmoede zijn volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek de oorzaak van een toename van houtstook. 'Dit landelijke beeld is in Zaanstad niet anders, dat ruik je als je door Zaanstad wandelt of fietst,' aldus het agenda-initiatief. 'Onlangs heeft de Europese Unie nieuwe regels opgesteld voor luchtkwaliteit. De eisen ten aanzien van verbetering van de luchtkwaliteit liggen hoog, waardoor we ook in Zaanstad allerlei maatregelen zullen moeten inzetten.'
Zero Emissie Zones
Nu de gemeenteraad de invoering van de Zero Emissie Zones heeft uitgesteld tot 2030, moet volgens de SP, PvdD en Rosa 'flink worden ingezet' op andere maatregelen. In 2025 behandelt de raad een evaluatie van het actieplan Luchtkwaliteit en de partijen willen daar alvast een voorschot op nemen door bij alle fracties te peilen hoe men daar tegen houtstook aankijkt en tegen eventuele maatregelen om die praktijk terug te dringen.