Brug over de Kerksloot voor Eilanden van Hain komt er niet

De gemeenteraad droeg het college via een motie op om een schuine ontsluitingsbrug over de Kerksloot te onderzoeken voor de bewoners van de Eilanden van Hain in Krommenie. Die toekomstige woonwijk tussen de Marslaan en de Busch bestaat uit circa 235 koopwoningen op een aantal eilanden. En - we verklappen het maar alvast - krijgt geen brug over de Kerksloot.

Het college besloot tot een ontsluiting via de bestaande wegen in plaat van een nieuwe brug over de Kerksloot vanwege 'de (verkeers-)technische complexiteit en onuitvoerbaarheid en bezwaar vanuit de buurt,' maar daar is ook weerstand tegen. Zo is er een petitie ingediend voor een brug vanuit de Militaireweg over de Kerksloot naar het voormalige sportcomplex Slibkuil. De raad vroeg daarop om een second opinion, die de uitkomsten van eerdere onderzoeken bevestigde: een brug is technisch niet inpasbaar niet wenselijk uit het oogpunt van verkeersveiligheid. Maar de raad was nog niet overtuigd.

De motie stelde dat er nadrukkelijk gekeken moest worden naar de uitgangspunten van de varianten in de second opinion en die zijn  weer tegen het licht gehouden. Uit alle eerdere ontwerpen en studies bleek dat een brug over de Kerksloot niet kan voldoen aan de uitgangspunten en de inrichtingskenmerken en afmetingen zoals deze in de gemeentelijke procesafpraken en richtlijnen van kennisinstituut Crow staan. Die richtlijnen zijn echter 'slechts' een advies en daarom is ook gekeken naar andere bruggen in ons land die daarvan afwijken.

Varianten

Als uitgangspunt voor het nieuwe onderzoek werd de gekozen ontsluiting via de Gagarinstraat - Van Allenstraat - Komarowlaan genomen. Om daarvan af te wijken werden verschillende varianten en subvarianten naast elkaar gelegd. Variant 1 betreft een brug in het verlengde van het wegvak in het woningbouwplan, waarbij het hoogste punt van de brug in subvarianten is verschoven om zo een doorvaarbare brug te hebben én een zo veilig mogelijke landing te maken van de brug op de Militaireweg.

Gemeente Zaanstad

De brug met de doorvaartbreedte / -hoogte in het midden van de Kerksloot. In de andere varianten is de doorvaartbreedte / -hoogte opgeschoven naar het noorden of het woongebied.

Variant 2 is een brug aansluitend op de Marslaan waardoor een schuine ontsluiting ontstaat richting de Slibkuil. In de subvarianten is gevarieerd met de mate van schuinheid, waardoor ook een verschillend aantal bruggen ontstaat:

Gemeente Zaanstad

Eén lange schuine brug

Gemeente Zaanstad

Twee bruggen via het plantsoen voor het appartementencomplex, bestaande uit één iets minder schuine brug in het verlengde van de Marslaan en vervolgens een redelijk rechte brug naar de Slibkuil.

Bij deze variant is uitgegaan van de bestaande hoogtes (bovenste impressie) en het ophogen van de Marslaan  ter hoogte van de aansluiting (die daaronder). Variant 3 gaat uit van het verplaatsen van de vaarroute van de Kerksloot door het woningbouwplan. Dit betekent dat de Kerksloot geen doorvaarbare route meer wordt en er geen rekening hoeft te worden gehouden met een doorvaarthoogte. Het resultaat is een rechte dam met een duiker in het verlengde van de Slibkuil richting Militaireweg.

Gemeente Zaanstad

Met een blokkade voor boten.

Deze variant heeft twee subvarianten die betrekking hebben op de wegenstructuur in de Slibkuil, omdat de bruggen in het bouwplan met deze optie immers aan de doorvaarthoogte moeten voldoen. Dat betekent één of twee bruggen in de Eilanden van Hain. Op basis van de uitgangspunten, varianten en ontwerpen zijn de volgende conclusies getrokken voor de verschillende (sub)varianten:

Variant 1a en b

• Qua hoogtes kan een brug niet aangesloten worden op de Militaireweg, aangezien het hoogteverschil te groot is.

• De maximale helling is te groot. Ondanks het relatief beperkte hoogteverschil, is dit niet acceptabel. Fietsers sluiten met een helling aan op het kruispunt met de Militaireweg, daardoor is het lastiger om te remmen / stil te staan. Hierdoor ontstaat de kans op onveilige situaties met fietsers vanaf de brug.

• Ter hoogte van de aanlanding van de brug op de Militaireweg zijn langsparkeerstroken, waardoor de Militaireweg hier versmald is en verkeer elkaar niet kan passeren. Dit wordt verergerd door de aanleg van de brug (meer verkeer) en dit knelpunt dient opgelost te worden. Dit kan alleen door de Militaireweg daar te verbreden. Hiervoor dienen circa zes bomen te worden gekapt en over een lengte van circa 80 meter een damwand langs de Kerksloot te worden gezet. Een andere optie is om de langsparkeerstroken op te heffen.

• De nieuwe verbinding door de Slibkuil leidt mogelijk tot extra verkeer van noordwest Krommenie naar de N8 (via Busch - Militaireweg, Slibkuil, Komarowlaan), omdat deze route naar de N8 korter is dan omrijden via de Rosariumlaan.

Variant 1c

• Variant 1c heeft de knelpunten van 1a en b qua hoogtes en helling niet.

• Voor deze variant dient wel het kavelplan aangepast te worden. Doordat het talud van de brug dient te voldoen, dient het hoogste punt flink in het plan geschoven te worden. Dit heeft impact op het uitgeefbare terrein en de typologie van de woningen, en ook op de grondkerende contructies langs het talud naar de tuinen van de woningen.

• Deze variant heeft een behoorlijke impact op het beeld van de Kerksloot, aangezien deze verbreed moet worden ter hoogte van de brug. Deze verbreding doet afbreuk aan het karakter van de Kerksloot en is hierdoor stedenbouwkundig en ruimtelijk onwenselijk.

Variant 2a

• Deze voldoet aan de gewenste hoogtes en helling.

• Voor deze variant dient het kavelplan aangepast te worden; dit gaat of ten koste van minimaal twee twee-onder-eenkappers of deze dienen vervangen te worden door rijtjeswoningen.

• Deze brug is erg lang en ontneemt het zicht op de Kerksloot; deze variant heeft ruimtelijk een behoorlijke impact (zowel vanaf het water als vanaf de weg).

• De totale lengte van de brug bedraagt circa 100 meter. Daardoor zijn de kosten van een dergelijke brug zeer hoog.

• De nieuwe verbinding door het nieuwbouwplan leidt mogelijk ook tot extra verkeer van noordwest Krommenie naar de N8 omdat de route korter is dan omrijden via de Rosariumlaan.

Gemeente Zaanstad

Variant 2a.

Variant 2b-I en II

• Voor deze variant zijn twee bruggen nodig. De brug die aansluit op de Slibkuil kan qua hoogtes goed aansluiten, echter de brug die aansluit op de Marslaan heeft dezelfde conflicten als de varianten 1a en 1b qua hoogtes en helling.

• Deze variant heeft dezelfde nadelen als variant 2a qua andere kavelindeling, het verlies van of aanpassingen aan woningen en de kosten.

• Ook deze variant heeft de knelpunten qua breedte en langsparkeerstroken en kan leiden tot extra verkeer op de route van noordwest Krommenie naar de N8 wanneer er geen knip komt op de Militaireweg / Busch.

• Een subvariant is het ophogen van de Marslaan ter hoogte van de aanlanding. Echter dan nog voldoet deze variant niet aan de gewenste hoogtes en helling.

• Daarnaast dient voor de subvariant 2b-II het perceel tussen de twee bruggen met 1,30 meter verhoogd te worden; dit ligt op relatief korte afstand van de balkons van het aangrenzende appartementencomplex.

• Subvariant 2b-II heeft ook impact op de voetpadenstructuur rondom het aangrenzend appartementencomplex,die aangepast moet worden.

Variant 3a

• De aansluiting van de dam op de Militaireweg is qua hoogtes en helling goed te realiseren.

• Het heeft wel impact op het inrichtingsplan van de Slibkuil en de vaarroutes. Door het omleggen van de vaarroute moet het water van de nieuwe vaarroute verbreed worden; dit gaat ten koste van zo’n 900 vierkante meter uitgeefbare grond en dit zal leiden tot een aanpassing van de kavels/aantal woningen en/of woningtypen.

• De nieuwe verbinding door het nieuwbouwplan leidt mogelijk tot extra verkeer van noordwest Krommenie naar de N8.

• Een dam (en in mindere mate ook een brug) in plaats van vrij uitzicht op de Kerksloot heeft een grote cultuurhistorische en ruimtelijke impact. De Kerksloot ontleent immers haar naamaan het zicht op de kerk op het Kerkplein in Krommenie. Door een dam wordt dit zicht verwoest.

Variant 3b

Voor variant 3b gelden dezelfde conclusies als voor 3a. In variant 3b komt er echter nog een brug in de wijk bij. Dit betekent dat deze variant duurder is dan 3a. Deze uitkomsten zijn allemaal gebaseerd op de beoordelingscriteria inpassing in de omgeving,hellingen, verkeersveiligheid, verkeersstructuur en globale kosten.

Gebleken is dat de ontsluiting van het nieuwbouwplan kan via de Komarowlaan en dat een tweede ontsluiting richting de Militaireweg niet noodzakelijk is, hoewel hulpdiensten woonwijken bij voorkeur vanuit minimaal twee routes willen kunnen bereiken. Een brug realiseren zonder dat er aanpassingen aan de Kerksloot, Militaireweg of het nieuwbouwplan gedaan worden, is niet mogelijk.

Conclusies

De varianten 1a, 1b, 2b-I en 2b-II zijn niet realiseerbaar, omdat de hellingen niet voldoen aan de gewenste hellingspercentages en de bruggen met een te steile helling aansluiten op de Militaireweg, wat verkeersveiligheidsrisico’s met zich meebrengt. De varianten 1c, 2a, 3a en 3b voldoen ook niet aan de Crow-richtlijnen, maar zijn, op basis van afwijkende voorbeelden in Nederland wel acceptabel en realiseerbaar. Deze varianten hebben daarnaast nog hun eigen voor- en nadelen.

Een inschatting van de bouwkosten.

In kostenoverzicht zijn nog niet meegenomen de ambtelijke kosten voor de gemeente en voor ruimtelijke procedures en vergunningen, het oplossen van het knelpunt op de deels te smalle Militaireweg en het verplaatsen van de huidige parkeerplaatsen, de invoering van de knip Militaireweg / Busch en planschade vanuit de omgeving. Voor de overige subvarianten kunnen de kosten afgeleid worden van deze geraamde kosten.

Verschillende visies

'Sinds 2018 is deze brug al onderwerp van gesprek. Dat is een zeer lange tijd waarin verschillende onderzoeken zijn gedaan naar de noodzaak en mogelijkheden voor een brug. Naast de verschillende opties, zijn er ook veel verschillende visies op wat nu wel of niet wenselijk is in de buurt. Deze visies en wensen zijn gebaseerd op de plek waar mensen in de buurt wonen. Het is begrijpelijk dat buurtbewoners zich zorgen maken. In dit soort situaties is het daarom noodzakelijk om naar de feiten en gevolgen te kijken. Alleen dan kan er een goede afweging van de verschillende visies, wensen en belangen gemaakt worden, waarbij we zoveel mogelijk rekening houden met de verschillende bewoners in de buurt,' schrijft het college nu aan de gemeenteraad.

Geen brug Kerksloot

'De conclusie na alle onderzoeken is dat alle opties voor een brug grote gevolgen hebben. Gevolgen die niet genegeerd kunnen worden. Dat zou geen recht doen aan de onderzoeken die zijn uitgevoerd, aan een goede en zorgvuldige besluitvorming en de belangen van bewoners. Zodoende wordt voor de locatie Slibkuil van de Eilanden van Hain geen separate brug over de Kerksloot aangelegd en zal ontsluiting via de bestaande wegenstructuur aan de Gagarinstraat - Van Allenstraat - Komarowlaan plaatsvinden.