Unie van Waterschappen noemt beleidsstuk over nitraat onacceptabel

De Unie van Waterschappen heeft in een brief aan de minister van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur grote zorgen geuit over het achtste Actieprogramma Nitraatrichtlijn. Het vaststellen van het Actieprogramma in de huidige vorm vindt de Unie onacceptabel. Het bevat onvoldoende maatregelen om de uitspoeling van meststoffen naar het water te beperken, zoals in Europees verband is afgesproken.

De minister zet het beschikbare instrumentarium onvoldoende in om de waterkwaliteit te verbeteren, aldus de koepel van waterschappen. Het huidige voorstel is op onderdelen zelfs een verslechtering ten opzichte van het zevende Actieprogramma. Daarmee dreigt het behalen van de doelen van de Europese Kaderrichtlijn Water nog verder uit beeld te raken. 'We hebben de minister herhaaldelijk gewezen op de risico’s van dit programma – voor het halen van de waterkwaliteitsdoelen, voor de juridische houdbaarheid en voor het vertrouwen van agrariërs en inwoners. Het is teleurstellend dat deze signalen tot nu toe niet zijn opgepakt, zegt Sander Mager, vicevoorzitter van de Unie.

Kritiekpunten

De voorgestelde maatregelen zijn onvoldoende om de uitspoeling van nutriënten terug te dringen. Het versmallen van mestvrije bufferstroken en het wegvallen van het zogenoemde addendum waarin belangrijke aanvullende gebiedsgerichte maatregelen stonden valt in slechte aarde bij de waterschappen. Cruciale samenhang ontbreekt met andere beleidstrajecten, zoals de stikstofaanpak en de Kaderrichtlijn Water. De aanwijzing van stikstof-aandachtsgebieden is complex, op onderdelen onjuist en niet uitlegbaar. Bij de bronnenanalyse zoals die is opgesteld zijn enkele fundamentele punten meegenomen en de analyse niet één-op-één geschikt als basis voor het aanwijzen van aandachtsgebieden voor stikstof.

Er is bovendien geen alternatief onderzocht van maatregelen waarmee de waterkwaliteitsdoelen wél worden gehaald. De Unie van Waterschappen roept de Tweede Kamer op om het stuk aan te passen zodat:

• Geen achteruitgang van de waterkwaliteit optreedt;

• Het voldoende bijdraagt aan de waterkwaliteit om de Europese waterkwaliteitsdoelen te kunnen halen;

• De resterende opgave niet wordt afgewenteld op de regio;

• Het Rijk zijn systeemverantwoordelijkheid voor mest- en nutriëntenproblematiek waarmaakt.

De waterschappen hebben hun zorgen en verbetervoorstellen eerder uitgebreid toegelicht in twee inspraakreacties: op het concept achtste Actieprogramma Nitraatrichtlijn (in september 2025) en op de internetconsultatie over stikstofgebruiksnormen en aandachtsgebieden stikstof (in november 2025).