Wespentelling perfecte manier om nieuwe soorten te leren herkennen

Vorig jaar was een slecht wespenjaar en dit jaar zijn er nogal wisselende signalen, hoewel het beter lijkt te gaan dan in 2924. Zelfs bij horecaondernemingen zijn er grote verschillen in de aantallen wespen die op de terrassen komen. De Nationale Wespentelling moet in kaart brengen hoe het echt gaat met de wespen en hoe de verschillende soorten verspreid over Nederland voorkomen.

De telling vindt dit jaar plaats van zaterdag 16 tot en met zondag 24 augustus. Vorig jaar droeg Noord-Holland voor twaalf procent bij aan de telling en de Wespenstichting hoopt ditmaal op minimaal hetzelfde aantal deelnemers. Op sociale media gingen in juli al berichten rond over grote aantallen wespen in de Efteling en verschenen er berichten in de media over horecazaken die ofwel moeite hadden de wespen van hun terrassen te weren, ofwel er helemaal geen last van hadden.

Vroege en late nesten

Volgens de Wespenstichting is dit jaar wel degelijk een beter wespenjaar dan 2024 en is er vooral ook sprake van meer spreiding over het seizoen. Wat dit jaar opvalt is dat er zowel vroege als late wespennesten zijn. 'Door het droge voorjaar zijn de vroege nesten niet allemaal voortijdig uitgestorven, en we zien dat er daardoor wespennesten zijn die vroeger in het jaar tot wasdom zijn gekomen en dan ook eerder zullen uitsterven. Dit heeft als gevolg dat de zoektocht naar zoetigheid ook eerder begint, maar dat gaat dus niet op voor alle wespennesten,' zegt voorzitter Sjoert Fleurke van de Wespenstichting.

Zo'n 6000 soorten

Er zijn ook veel wespennesten die het gebruikelijke tijdpad volgen, en waarvan de werksters dus pas deze maand op zoek zullen gaan naar zoetigheid. De meeste mensen denken bij wespen aan de geel-zwart gestreepte insecten die venijnig kunnen steken. Dat betreft slechts een klein deel van de ongeveer 6000 soorten die in Nederland voorkomen. Het zijn de sociale wespen die nesten bouwen die voor het negatieve imago van wespen zorgen. En eigenlijk ook maar twee van de zestien soorten die in ons land te vinden zijn.

Bron: Wespenstichting

Fleurke: 'Alleen de gewone wesp en de Duitse wesp, die we voor het gemak samen ‘limonadwespen’ noemen komen in augustus bij ons zoetigheid zoeken. Ze doen dat omdat de koningin minder eitjes is gaan leggen en er minder larven in het nest zitten. De werksters krijgen hun zoete voeding tot dan toe van de larven, maar nu ontstaat er een tekort aan zoetstof in het nest. De werksters gaan dat dan buiten het nest zoeken en juist rond de tijd dat dit gebeurt zitten wij massaal buiten met onze drankjes en ijsjes.' 

Bloemen en bomen

Andere sociale wespen komen niet op onze zoetigheid af, en halen die zelf in de natuur. Zo vind je Europese hoornaars nogal eens op bomen waar ze boomsappen drinken. De vele solitaire wespensoorten zijn te vinden op allerlei bloemen en planten. Wie deelneemt aan de Wespentelling ontdekt hoeveel andere wespensoorten er in de omgeving te zien zijn. 'Je kan zomaar een prachtig gekleurde goudwesp, een muurwesp, urntjeswesp of graafwesp tegenkomen,' zegt woordvoerder Nathan Veenstra van de Wespenstichting.

Wespenstichting

Bron: Wespenstichting

Op de zoekkaart die bij de telling hoort zijn een paar voorbeelden te zien en er staat extra informatie op over deze wespen. 'En je ontdekt welke lookalikes er zijn, die vaak ten onrechte worden aangezien voor wespen of bijen.' Naast het verschil tussen sociale en solitaire wespen zijn er ook nogal wat verschillen tussen de sociale en solitaire wespen onderling. 'Zo zijn er sociale wespen waarvan de nesten al in augustus of september uitsterven, en waarvan de werksters dus al vóór augustus op zoek gaan naar zoetigheid,' legt Veenstra uit.

Tellen

Wie wil meehelpen met de Nationale Wespentelling dient een plek uit te kiezen waar 30 minuten lang wordt bijgehouden welke wespen of op wespen lijkende insecten er te zien zijn. Dat kan van zaterdag 16 tot en met zondag 24 augustus. Mensen kunnen één keer of meerdere keren tellen. De resultaten worden doorgegeven via tuintelling.nl/tellingen. Vanaf dit jaar kunnen deelnemers ook wespennesten tellen en invoeren.

De Nationale Wespentelling wordt sinds 2022 georganiseerd door de Wespenstichting, en sinds 2024 werkt de stichting samen met EIS Kenniscentrum insecten en Tuintelling.nl. Deze samenwerking leidde vorig jaar al tot een verviervoudiging van het aantal tellers en de verwachting is dat hierdoor op termijn een duidelijker beeld ontstaat van de wespenstand en de verspreiding van de verschillende soorten in Nederland.