Meer verantwoord alcoholgebruik en iets minder rokers in de regio

Steeds meer volwassenen en ouderen in Zaanstreek -Waterland gaan verantwoord om met alcohol, zo blijkt uit de landelijke Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2024. Dit is een groot vragenlijstonderzoek onder ruim 10.000 inwoners van de regio. Landelijk deden bijna een half miljoen mensen mee.

Vergeleken met twee jaar geleden houden meer volwassenen en ouderen zich aan het advies van de Gezondheidsraad om niet te drinken of maximaal één glas alcohol per dag. In 2024 hield 45 procent van de volwassenen (van achttien tot en met 64 jaar) zich aan het advies van de Gezondheidsraad. Van de ouderen was dit 52 procent. In 2022 was dit nog respectievelijk 40 en 43 procent. Ongeveer een kwart van de volwassenen en ouderen dronk helemaal geen alcohol in het afgelopen jaar.

Grote verschillen

Het aantal volwassenen en ouderen dat aan de richtlijn van de Gezondheidsraad voldoet varieert sterk tussen de gemeenten in de regio. Verschillen in bevolkingssamenstelling kunnen een verklaring vormen voor deze variatie. Er zijn namelijk ook grote verschillen tussen bevolkingsgroepen. Mensen met een HBO- of WO-opleiding, jongeren en mannen houden zich minder vaak aan het advies dan gemiddeld. Ook houden mensen met een Nederlandse herkomst zich minder vaak aan het advies vergeleken met mensen met een migratieachtergrond. Verder hangen ook sociaal-culturele factoren en omgevingskenmerken samen met verschillen tussen gebieden.

Hoewel steeds meer volwassenen en ouderen weinig tot geen alcohol drinken, blijft het percentage inwoners dat heel veel alcohol gebruikt stabiel. In het Nationaal Preventieakkoord is afgesproken dat in 2040 minder dan vijf procent van de achttienplussers overmatig drinkt en dat minder dan vijf procent zwaar drinkt. Het percentage inwoners van de regio dat overmatig drinkt is de afgelopen jaren stabiel gebleven op ongeveer vijf onder de volwassenen en zes onder de ouderen. Ook het percentage zware drinkers daalt niet. Voor volwassenen is dit stabiel op ongeveer negen procent. Bij de ouderen was er tussen 2020 en 2022 zelfs een lichte stijging te zien. In 2024 was dit percentage weer op het niveau van 2020 (ongeveer zes procent).

Roken 

De onderzoekers keken ook naar het aantal mensen dat rookt. Het Nationaal Preventieakkoord heeft als doel dat in 2040 minder dan vijf procent van de achttienplussers rookt. In de regio Zaanstreek - Waterland rookt achttien procent van de volwassen en acht procent van de ouderen. Het percentage volwassenen en ouderen dat rookt, wordt door de jaren heen langzaam minder. Daar staat tegenover dat het gebruik van vapes toeneemt. Onder de volwassenen is dit gestegen van drie procent in 2020 naar zes procent in 2024.