
Lokaal Zaans heeft de ultieme wortel bedacht om Oostzaan en Wormerland over de streep te lokken richting een fusie met Zaanstad. Die door veel bewoners van de dorpen verafschuwde naam verdwijnt dan van de kaart: de gemeente Zaanstad wordt omgedoopt in de gemeente Zaanstreek. Een 'win-win voor ons allen,' schrijft fractievoorzitter Marianne de Boer in een opiniestuk dat moet dienen als een basis voor debat.
Een gemeentenaam veranderen na een fusie in een streekaanduiding is niet uniek: sinds 1 januari 2010 bestaat in Oost-Groningen bijvoorbeeld de gemeente Oldambt door het samengaan van de gemeenten Reiderland (oorspronkelijk Beerta, Finsterwolde en Bad Nieuweschans) en Scheemda met Winschoten. Winschoten was 'de stad' en daardoor daardoor een andere wereld; Oldambt was al voor iedereen een vertrouwd begrip. Langs die lijnen denkt Lokaal Zaans ook: we zijn al allemaal Zaankanters.
De Boer zoet een toekomst voor zich waarin de dorpen geen wijken worden, zoals nu gebeurt, maar juist sterker worden. 'Met een bescheiden stad in het midden en daaromheen krachtige, trotse dorpen die hun eigen identiteit behouden en historische oorsprong benadrukken. Waar Zaandam weer Zaandam kan zijn, en waar Assendelft, Krommenie, Westzaan, Wormerveer, Zaandijk, Koog aan de Zaan, West-Knollendam, Wormer, Jisp, Wijdewormer en Oostzaan herkenbaar dorpen blijven. Inclusief de kleinere buurtschappen zoals Nauerna, Krommeniedijk en Engewormer.'
Tot nu toe is het vanuit de raad van Zaanstad stil geweest op dit onderwerp en heeft alleen het college gereageerd, schrijft De Boer. 'Vanuit bescheidenheid wellicht logisch, maar het creëert ook afstand. Want als we als raad niet hardop zeggen 'We willen graag dat je komt,' hoe moet de ander dan weten dat ze meer dan welkom zijn en dat er serieus rekening gehouden zal/kan worden met hun wensen?'
De Boer was zowel privé - als geboren en getogen Assendelftse - als professioneel - vanuit de provincie - en herkent de zorgen van inwoners én de zorgen van bestuurders om hun gemeente niet uit de rails te laten lopen. Eigenheid is een groot goed, maar minder vanzelfsprekend als voorzieningen sluiten en gemeentelijke taken blijven liggen wegens geldgebrek. En je voor steeds meer zaken naar een grote buur moet.
Het idee dat Wormerland en Oostzaan meer bij de Zaanstreek horen dan bij Purmerend of Amsterdam (waarbij moet worden aangetekend dat de hoofdstad een fusie helemaal niet ziet zitten, red.) is volgens Lokaal Zaans niet alleen emotioneel, maar ook historisch en praktisch logisch. De dorpen zijn Zaans en geen Purmerendse of Amsterdamse buitenposten. Daarbij wijkt het open geometrische polderlandschap van de Beemster wezenlijk af van het karakteristieke Zaanse lint- en veenweidelandschap. En waar de vanuit Oostzaan en Wormerland alleen een plaatselijke brug over hoeft om in Zaanstad te komen, daar is het Noordhollandsch Kanaal een veel grotere natuurlijke barrière richting Purmerend. Het maakt ook auto- en OV-verbindingen een stuk gemakkelijker.
Ook op het gebied van zorg, onderwijs, werkgelegenheid en sport ziet Lokaal Zaans een grotere onderlinge verbondenheid. 'Dorpen blijven dorpen als je dat bestuurlijk waarborgt. En daar moeten we wel echt een stap in zetten. Een stap die mijn inziens ook noodzakelijk is als Zaanstad niet fuseert. Namelijk: eigen loketten, eigen platforms, eigen budgetten of in ieder geval meer zicht op uitgaven per gebied. Een gemeente Zaanstreek kan juist die verschillen koesteren,' betoogt De Boer.




