Kleine ingrepen om worstelende egels de helpende hand toe te steken

Iedereen met een buitenruimte kan wel iets doen om egels te helpen. Om tuinliefhebbers op weg te helpen hebben experts van Werkspot.nl een praktische lijst samengesteld met eenvoudige stappen om de tuin aantrekkelijk en veilig te maken voor egels, zodat deze geliefde nachtdiertjes een betere kans hebben om te overleven.

Het aantal egels in Nederland is de afgelopen 20 jaar sterk afgenomen. Een belangrijke oorzaak hiervan is het verdwijnen van hun leefgebied door woningbouw en de uitbreiding van stedelijke gebieden. Ook moderne tuintrends zoals kunstgras en robotmaaiers maken het de dieren lastig. De tips van Werkspot.nl zijn samengesteld door vakmensen die zich met passie inzetten om de populatie te helpen herstellen. Het stappenplan maakt deel uit van een bredere campagne Vaklui schieten te hulp: Help de egels.

Onmisbaar

Tuinen zijn een onmisbare schakel in het leefgebied van egels. Met een paar relatief simpele aanpassingen is al een groot verschil te maken. Of je nu een egelhuisje bouwt of doorgangen aanlegt tussen tuinen: er zijn volop mogelijkheden om egels een veilige plek te bieden. Zo kan iedereen bijdragen aan het behoud van deze bijzondere dieren. 'Zelfs met een kleine tuin of een oprit kun je al een groot verschil maken voor egels. Eén van de makkelijkste en meest effectieve dingen is zorgen voor doorgangen tussen tuinen, zodat egels vrij kunnen rondstruinen. Een klein gat onderin een schutting of haag maakt het egels al een stuk makkelijker. Ook een egelhuisje bouwen is een fijne manier om egels een veilige plek te geven – en dat is helemaal niet moeilijk met wat hout en basismateriaal.' 

Michael, egelexpert bij De Blije Egel, vertelt dat tuinen een essentiële rol spelen in de bescherming van egels. 'We Nederlandse tuinliefhebbers praktische en eenvoudige stappen geven om van hun tuin een veilige en gastvrije plek voor egels te maken. We adviseren ook om extra voorzichtig te zijn bij het maaien, snoeien of knippen van heggen. Elk jaar raken daardoor duizenden egels gewond, terwijl dat met een simpele controle vooraf vaak voorkomen kan worden.'

Verwilderen

Wilde hoekjes in je tuin vormen een natuurlijke bron van voedsel en een fijne schuilplek voor egels. Reserveer een klein stukje en laat dat met rust. Door planten als brandnetels te laten staan krijgen egels voor langere tijd beschutting. Je kunt ook denken aan een zogenoemde weiderand met wilde bloemen – dat ziet er mooi uit én helpt de natuur een handje.

Vermijd gif

Slakkenkorrels zijn erg schadelijk voor egels, dus gebruik ze niet. Egels eten slakken, dus zelfs als ze de korrels zelf niet kunnen pakken, kan het eten van een slak die ze wel heeft gegeten hen vergiftigen. Er zijn veel natuurlijke manieren om ongedierte in je tuin te weren zonder ernstige schade toe te brengen aan de dieren die er graag komen. ‘Biervallen’ (bakken bier in de grond) zijn een goede manier om slakken buiten te houden, of strooi koffiedik rond de voet van planten.

Maaien 

Voordat je je gazon gaat maaien, is het belangrijk om eerst goed te kijken naar de stukken met lang gras. Egels houden van lang gras, omdat ze daar gemakkelijk kunnen slapen of zich verstoppen. Loop daarom door je tuin en controleer of er egels aanwezig zijn voordat je begint met maaien. Maai vervolgens langzaam, zodat de egels de maaier kunnen horen en de tijd krijgen om weg te vluchten.

Egelhuis

Egelhuizen zijn een mooie manier om egels een veilige plek te geven in je tuin. Gebruik duurzaam hout, zoals Douglas, dat goed bestand is tegen vocht, om schimmel te voorkomen. Zorg voor een ingang van ongeveer dertien bij dertien centimeter en een binnenruimte van minimaal 40 x 40 x 40 centimeter. Verf de binnenkant nooit en leg er geen eten in. Er zijn ook kant-en-klare egelhuizen te koop. Let dan wel op de kwaliteit: een egelslaaphuis dat te klein is of gemaakt is van multiplex of vuren kan namelijk zelfs slecht voor de gezondheid van de egel.

Zet het huis op een schaduwrijke plek en kies voor een sedumdak voor extra verkoeling in de zomer. Plaats een eventuele voederplek op minstens vier meter afstand van het slaaphuis, het liefst in een afgesloten voederhuisje, zodat egels veilig kunnen eten zonder gestoord te worden door katten of regen.

Afvoeren

Onafgedekte afvoeren zijn een gevaar voor egels. Ze kunnen er gemakkelijk in vallen en komen er zonder hulp vaak niet meer uit. Daarom is het belangrijk om waar mogelijk afvoeren af te dekken. Gebruik hiervoor een speciaal putdeksel of plaats tijdelijk een met water gevulde zak.

Toegang

Om een tuin egelvriendelijk te maken is het belangrijk dat egels gemakkelijk in en uit je tuin kunnen. Egels zijn nachtdieren die ’s nachts soms wel één tot twee kilometer afleggen, dus ze profiteren ervan als ze meerdere buitenruimtes kunnen verkennen. Om dit mogelijk te maken, kun je een gat van ongeveer dertien bij dertien centimeter aan de onderkant van een schutting zagen of een sleuf onder de schutting graven. Overleg dit natuurlijk eerst met eventuele buren. Wie echt egels wil helpen kan overwegen om een schutting te vervangen door een haag. Dat biedt niet alleen gemakkelijke toegang, maar ook extra beschutting.