Ruim 22 procent van de Noord-Hollandse woningen en andere kleinverbruikers heeft geen gasaansluiting meer, blijkt uit onderzoek van duurzaamheidsplatform Slimster op basis van data van de regionale netbeheerders. In Zaanstad is dat 15,6 procent.
Dankzij het warmtenet ligt Purmerend verreweg het meest op koers om de doelen te behalen, maar ook onder meer Blaricum en Ouder-Amstel lopen voor op schema. In Heemstede en Uitgeest is daarentegen nog veel werk aan de winkel. Het landelijke doel is om in 2030 20 procent van de woningen van het gas af te hebben. Acht Noord-Hollandse gemeenten - waaronder ook Amsterdam, Amstelveen en Diemen - zijn dat percentage allang gepasseerd, Wijdemeren, Alkmaar, Texel en Koggenland zitten er net onder. In Heemstede en Uitgeest stokt de teller daarentegen momenteel net boven de tien procent.
Vooral in Purmerend en Diemen, en in mindere mate Amsterdam, Dijk en Waard, Ouder-Amstel en Alkmaar zijn veel woningen gekoppeld aan een warmtenet. Daardoor zijn zij ‘op papier’ van het gas af. In de praktijk betekent dat echter niet dat deze woningen ook daadwerkelijk geen gas meer gebruiken. De Warmtemonitor van het CBS uit 2019 laat zien dat voor zo’n 60 procent van de warmte in warmtenetten nog gas wordt gebruikt.
Kijkend naar de gemeenten zonder warmtenet steekt Blaricum er - ook landelijk gezien - met kop en schouders bovenuit. Meer dan één op de drie woningen in deze gemeente heeft geen gasaansluiting meer, wat in de praktijk inhoudt dat ze veelal dus elektrisch verwarmd worden door een warmtepomp. Een klein deel maakt (uitsluitend) gebruik van een hout- of pelletkachel. Ook op Texel en in Koggenland zijn al veel huizen volledig aardgasvrij.
Conform het Klimaatakkoord moeten in 2050 alle woningen en andere kleinverbruikers (zoals kleine winkels, kleine kantoren, cafés, sportkantines en bibliotheken) van het gas af zijn. Slimster onderzocht ook welke doelen gemeenten zichzelf stellen. Daaruit blijkt dat negen Noord-Hollandse gemeenten, waaronder Zaanstad, al in 2040 volledig aardgasvrij willen zijn. In de meeste van deze gemeenten is momenteel zo’n vijftien procent procent al van het gas af, waarmee Zaanstad dus redelijk op het spoor van de meerderheid zit..
Momenteel kost het laten verwijderen van de gasaansluiting niets. Daar staat een besparing van een kleine 240 euro per jaar op de netbeheerkosten tegenover. Daarnaast vervallen ook de vaste leveringskosten die nu naar de energieleverancier gaan voor gas. Dat is gemiddeld nog eens ongeveer 100 euro. De grootste kostenvermindering wordt echter gerealiseerd door de overstap op elektrisch verwarmen. Slimster becijferde dat een warmtepomp een doorsnee huishouden op jaarbasis bijna 775 euro bespaart ten opzichte van een gasgestookte CV-ketel. Dit brengt de jaarlijkse besparing door het verwijderen van de gasaansluiting op 1114 euro.
De meest geïnstalleerde warmtepomp in Nederland is de lucht-water warmtepomp. Deze kost, inclusief installatie, gemiddeld 12.000 euro. Afgaande op de berekening van Slimster zou deze dus binnen elf jaar terug te verdienen zijn. 'Houd er daarnaast ook rekening mee dat een warmtepomp deels draait op de stroom van eigen zonnepanelen. Daarmee verminder je dus je terugleverkosten en speel je in op het einde van de salderingsregeling in 2027. Dat is dus nog een bijkomend voordeel specifiek voor zonnepaneeleigenaren,' vult Slimster-eigenaar Marco Schuurman aan.