Biodivers maaien moet soortenrijkdom gaan vergroten

Een nieuw maaibeleid moet de biodiversiteit in de gemeente gaan vergroten. Er is landelijk een sterke afname van soorten dieren en planten door bevolkingsgroei, intensivering van de landbouw en toenemende verstedelijking. Zaanstad wil nu stappen zetten om de insectenpopulatie te sparen.

Wethouder Gerard Slegers noemt de afgenomen biodiversiteit in ons land nu al 'alarmerend'. 'Daarom is het zo belangrijk om ons maaibeleid daarop aan te passen. Ook in onze stedelijke omgeving kunnen we helpen om de biodiversiteit te versterken, onder andere door de manier waarop we de openbare ruimte beheren.' De gemeente wil op aandringen van de raad meer verschillende soorten insecten, dieren en planten aantrekken door de grond te verschralen en het gras anders en op sommige plekken minder vaak te maaien.

Het stedelijke gebied van Zaanstad is omringd door natuurgebieden met daardoorheen watergangen, spoorlijnen en wegen. Om de biodiversiteit te versterken is het belangrijk om de maaistructuren op elkaar aan te passen. De belangrijkste aanpassing ten opzichte van nu is het meer biodivers maaien van de grasvelden. Met als uitgangspunt dat het gras lang is waar het kan en kort waar het moet en de veiligheid komt op de eerste plaats. Door minder te maaien is er meer ruimte voor andere soorten planten die verschillende soorten insecten aantrekken, zoals fluitenkruid en orchideeën.

In de Nota maaibeleid zijn de vijf doelen van het maaibeheer, de visie, de aanpak en de financiële kaders te lezen. Het maaibeheer faciliteert de functie van grasvelden in de stad. Grasvelden als ligweide, om op te sporten of honden uit te laten dragen bij aan een schone en veilige openbare ruimte. Open en overzichtelijke grasvelden dragen bij aan de sociale veiligheid. Zwerfafval is gemakkelijker te bestrijden, waardoor het schoner blijft en ze zorgen voor een veilige verkeersafwikkeling doordat de wegen overzichtelijk zijn. Ook versterken ze de biodiversiteit, met (meer) inheemse soorten en minder planten als de reuzenberenklauw en grasaren.

Het stedelijke gebied van Zaanstad is omringd door natuurgebieden met daardoorheen watergangen, spoorlijnen en wegen. Om de biodiversiteit te versterken is het belangrijk om de manieren van maaien op elkaar aan te passen. De belangrijkste aanpassing ten opzichte van nu is het meer biodivers maaien met als uitgangspunt dat het gras lang is waar het kan en kort waar het moet en dat de veiligheid op de eerste plaats komt. Door minder te maaien is er meer ruimte voor andere soorten planten om te groeien en die verschillende soorten insecten aantrekken zoals fluitenkruid en orchideeën.

'Veel grasvelden in Zaanstad hebben een voedselrijke bodem. Na het maaien hebben we het organisch materiaal vaak laten liggen. Dit is vooral goed voor het gras, maar het laat weinig ruimte over voor andere soorten. Het versterken van de biodiversiteit gaat verder dan minder maaien: we moeten de bodem voedselarmer maken en zorgen voor meer variatie in het onderhoud. Dit kan door bij de aanleg van gras minder voedselrijke grond aan te brengen en door het maaisel af te voeren. Een meer biodivers maaibeheer richt zich op het vergroten van de overlevingskansen van wilde bijen, vogels, vlinders en sprinkhanen,' legt beheerder Groen Arjan Schreuder uit.

Vanwege de veenbodem is verschralen hier echter lang niet overal mogelijk, omdat er dan juist veel voedingsstoffen in de bodem aanwezig zijn. Ook de stikstofuitstoot leidt tot een rijkere bodem. Daarom moet de gemeente keuzes maken voor de meest kansrijke locaties. Waarvoor uiteindelijk wordt gekozen is aan de gemeenteraad. De insteek is in elk geval dat er meer biodivers gemaaid gaat worden door bijvoorbeeld het omzetten van een gazon naar een ruige bermbegroeiing of het aanpassen van ruige bermbegroeiing naar bloemrijke kruiden.