Minder dan de helft (44,6 procent) van de kiesgerechtigden in Zaanstad nam de afgelopen drie dagen de moeite om een stembureau te bezoeken en zij die dat wel deden maakten van de POV de grootste partij, ten koste van de VVD. Drie partijen die toen niet meededen maar er door afsplitsigen wel in kwamen keren niet terug: Lokaal Zaans heft zichzelf op, BVNL kreeg niet genoeg stemmen en De Socialisten was een tijdelijke voortzetting van de SP.
Met de winst van de Partij voor Ouderen en Veiligheid is voorman Harrie van der Laan aan zet om de coalitieonderhandelingen op te starten. In de voorlopige uitslag staat zijn partij met 14,6 procent van de stemmen – een plus van 4,5 procent – op zes zetels, een winst van twee. Ook de PvdA is over de VVD heen gesprongen, met 12,6 (plus 2,7) tegen 11,1 (min 2,1) procent van de stemmen. Democratisch Zaanstad eindigde eveneens in de dubbele cijfers met een winst van 3,4 procent tot een totaal van 10,8 procent. In zetels omgerekend betekent dat vijf voor de PvdA (plus één) en vijf voor de VVD (min één) en voor DZ plus één en een totaal van vier.
Nieuwe collegepartijen stabiel
Rosa zat de afgelopen periode voor het eerst in het college, maar werd daarvoor noch beloond noch afgestraft: de lokale partij won 0,7 procent – uitslag: 9,3 procent – en blijft op vier zetels staan. GoenLinks stapte tussentijds in nadat de VVD-fractie uiteen was gevallen en de liberalen een wethouder moesten inleveren en spon daar ook geen garen bij, gezien de groei van slechts 0,6 procent tot een totaal van 7,3. Het levert de partij drie zetels op, net als de afgelopen vier jaar het geval was.
Winst in zetels is wel voor de Partij voor de Dieren, die van één naar twee gaat (met 4,4 procent van de stemmen en 0,1 procent groei), terwijl de PVV van drie naar twee zakt (min één procent van de stemmen, naar een totaal van 6,2 procent) en D66 zelfs 2,2 procent verloor en uitkwam op 5,9 procent, wat betetent dat een raadslid moet worden ingeleverd en er slechts twee overblijven.
Grote verliezer is de SP. De afgelopen maanden niet meer onder die naam vertegenwoordigd in de Zaanse wegens gekrakeel op landelijk niveau duikelden de socialisten van drie naar één zetel door een verlies van 3,3 procent van de stemmen tot 3,8 procent van het totaal. De CDA noteerde een plusje van 0,1 tot vijf procent (behoud van de twee zetels) en Denk verloor 1,1 procent, maar de 4,4 procent die overbleef is eveneens goed genoeg om de beide zetels vast te houden. De ChristenUnie tenslotte verloor 0,7 procent van haar kiezers ten opzichte van 2018 – nu 2,5 procent van het totaal – en wist daarmee de enige raadszetel veilig te stellen.
;
