De VVD vindt dat Zaanstad transparanter moet worden over panden die mogelijk in aanmerking komen voor aanwijzing tot gemeentelijk monument. Nu zijn er eigenaren en bewoners die zich er helemaal niet bewust van zijn dat hun pand daarvoor is aangedragen.
Er is momenteel een lijst met 80 potentiële monumenten en een enorme achterstand bij de beoordeling daarvan: het duurt alleen al vijf jaar voordat deze achterstand is weggewerkt en intussen komen er weer nieuwe kandidaten bij. Dat laatste kan op verschillende maniren gebeuren, zoals een voordracht door een erfgoedvereniging. In dat geval is het niet evident dat ook de meest direct betrokkenen op de hoogte worden gebracht en dat wil de VVD verbeteren.
Eerder informeren…
Het is nu zo dat de eigenaar/bewoner geïnformeerd als het pand daadwerkelijk het traject ingaat om de monumentale waarde te beoordelen. Dat is een diepgravend onderzoek en een voorwaarde voor de aanwijzing tot monument. Pas als er daarna een besluit is gevallen krijgt een eigenaar/bewoner de kans om zijn of haar visie op het gebeuren te geven door een bezwaar in te dienen. VVD-raadslid Rina Schenk komt nu met een motie waardoor dat in een veel vroeger stadium mogelijk wordt: al bij de aanmelding voor een monumentenstatus.
… en eerder overleggen
Die informatieplicht zou moeten worden gevolgd door een gesprek over de consequenties van de aanmelding, zodat eigenaren en bewoners alvast na kunnen denken over de zaak en hun ideeën daarover. Daarna zou het college nog voordat er een besluit is gevallen daarover met hen van gedachten moeten wisselen, zodat eventuele bezwaren en opmerkingen nog in de afweging kunnen worden meegenomen.
Monumenten ‘light’
De gemeenteraad praat binnenkort over de mogelijke invoering van een ‘monumentenstatus light‘ in Zaanstad, met veel minder bescherming dan de ‘echte’ monumentenstatus geeft, maar in elk geval leidt tot een moment van bezinning bij aanvragen voor sloop en verregaande aantasting van het origineel. Hierdoor zou bovendien de lijst van 80 kunnen worden teruggebracht. Overigens biedt ook de status van gemeentelijk monument maar weinig garantie voor de toekomst wanneer er woningbouw in het spel is, zo wordt momenteel in Alkmaar bewezen. Daar sneuvelen een gemeentelijk monument en vier panden met een bijzondere status voor de bouw van een nieuwe woonwijk, ondanks pogingen van de Historische Vereniging Alkmaar en het Cuypersgenootschap om ze te sparen.
