Het college blijft vasthouden aan het plan om camperaars maximaal drie nachten achtereen gratis te laten overnachten op het P+R terrein van het station Zaandijk Zaanse Schans. Daar geld voor gaan vragen vergt investeringen die waarschijnlijk niet rendabel zullen zijn, ook al gezien het feit dat er in de niet al te verre toekomst woningen zullen verrijzen. En de gemeente heeft een alternatieve plek niet te ver van de Zaanse Schans op het oog.
Die plek wordt nog niet onthuld in het raadsvoorstel dat nu naar de gemeenteraad is gegaan en is ook nog een zekere plek, omdat er nog een besluit moet vallen over hoe de omgeving van de Guisweg er na het verdwijnen van de spoorwegovergang precies uit zal gaan zien. De geplande woningbouw en herziening van de infrastructuur maken het bovendien lastig om met termijnen te werken: weinig is immers zo lastig te voorspellen als de aanvangsdatum van grote projecten. Maar het college heeft ook een aantal andere scenario’s op een rij gezet en concludeert dat de huidige situatie nog wat langer gedogen de beste oplossing is. Daar was de raad vorig jaar nog niet van overtuigd.
Toeristenbelasting
Het onderhoud van de bestaande gedoogplaatsen en bijgehorende afvalbakken kost de gemeente 22.200 euro per jaar en handhaving 18.250 euro. Deze posten verdwijen alleen uit de begroting als een ondernemer de camperplaats zou gaan runnen. Maar het college ziet er nog net zo snel iemand instappen, gezien de hoge benodigde investeringen en een onzeker rendement. Ook al omdat de camperaars dan zeven euro toeristenbelasting per persoon per nacht zouden moeten gaan afdragen, wat het risico dat zij zullen uitwijken naar een gratis plekje in de straten van Oud Zaandijk levensgroot maakt. En de overlast die daardoor ontstaat willen noch de bewoners noch het college terug.
Toezichthouder
Het aanleggen van voorzieningen en het hanteren van een overnachtingstarief zou een dure grap worden. Naast een eenmalige investering van 80.000 euro zou er extra Handhaving moeten worden ingezet, omdat er immers controle nodig is op de betaling van het tarief en oneigenlijk van de voorzieningen. Daarvoor zou jaarlijks een geraamde 150.000 euro nodig zijn en volgens de wet mag handhaving niet verrekend worden in de prijs die de campereigenaren betalen. Dat zou dan weer ondervangen kunnen worden door het plaatsen van een goedkopere toezichthouder op de camperplaats (kosten 65.000 euro per jaar voor anderhalve FTE), maar voor voorzieningen voor de werkplek van deze functionaris zou jaarlijks ook nog eens 25.000 euro op tafel moeten komen, wat de prijs van een overnachting nóg verder op zou drijven.
Hoge prijzen
Uitgaande van de huidige zeventien camperplaatsen op de parkeerplaats kunnen er maximaal 6205 overnachtingen per jaar plaatshebben. Gezien de rustige periodes in de herfst, winter en het begin van het voorjaar is echter aannemelijk dat er gemiddeld maar zes maanden per jaar interesse is en terrein zal niet zeven dagen per week vol staan. Geschat wordt dat er 25 procent bezetting per jaar is, ofwel 1551 overnachtingen. Dat aantal zorgt dan voor een tarief van 14,32 euro per camper exclusief toeristenbelasting en met een toezichthouder zelfs 30,43 exclusief toeristenbelasting, omdat de voorzieningen die hij of zij nodig heeft in de prijs verdisconteerd moeten worden.
Niet realistisch
‘Door de kosten per overnachting – zonder die van handhaving of toezicht – door te rekenen kan het aantal van 1551 overnachtingen mogelijk niet worden gehaald omdat campergebruikers elders een overnachtingsplek zoeken. Hierdoor kan de dekkingsgraad van de kosten afnemen,’ schrijft het college. ‘En er is handhavingscapaciteit nodig om het gebied te ontdoen van wildkamperende campers verder dan de reikwijdte van een eventuele toezichthouder op de P+R.’ De conclusie: campers niet langer toestaan jaagt d toeristen de straten rond de Zaanse Schans in. Er een officiële camperplek van maken wordt waarschijnlijk een schip van bijleg, met nog steeds een grote kans op parkeeroverlast in Zaandijk en Koog aan de Zaan. En geen ondernemer met gezond verstand zal er zijn vingers aan branden.
Algemeen belang
De situatie laten voortduren zoals die is kent echter ook risico’s. Als de gemeente camperplaatsen gratis aanbiedt dan komt de Wet markt & overheid om de hoek kijken, die gemeenten dwingt om een uitgebreide belangenafweging te maken als zij ‘op grond van het algemeen belang’ kostenloos aanbieden waar elders voor betaald moet worden. Was er in Zaanstad al een camping geweest, bijvoorbeeld, dat was het een heel lastig verhaal geworden. Maar campings zijn er alleen in buurgemeenten. Voor de enige officiële gemeentelijke camperplaats aan de Wandelweg in Wormerveer moet wel betaald worden, maar daar zijn dan ook voorzieningen aangebracht die er op de P+R niet zullen komen.
Oneerlijke concurrentie
De gemeenteraad moet vaststellen of een economische activiteit plaatsvindt in het algemeen belang, waarbij een afweging worden gemaakt tussen het nagestreefde belang (het voorkomen van hernieuwde parkeeroverlast door campers in woonstraten) en de belangen van derden. In dit geval campings en andere ondernemers die oneerlijke concurrentie in het vooruitzicht hebben. Enkele van deze private ondernemers in de omliggende gemeenten hebben al laten weten dat zij bezwaren hebben tegen de voorgestelde aanpak in Zaanstad. ‘Mocht er een haalbaar plan van een campingeigenaar of ondernemer worden ingediend voor een locatie elders, dan kunnen de camperovernachtingsplaatsen op het P+R terrein van station Zaandijk Zaanse Schans worden opgeheven, zodat er geen oneerlijke concurrentie ontstaat,’ doet het college daar niet al te moeilijk over.
Juridische procedures
Belanghebbenden zullen echter bezwaar en beroep kunnen aantekenen tegen het algemeen belangbesluit en gelet op de aangekondigde bezwaren van campingeigenaren bestaat het risico dat het tot juridische procedures zal komen. ‘Hierbij dient rekening gehouden te worden met recente jurisprudentie waarbij drie algemeenbelangbesluiten – in lijn met eerdere rechtspraak – zijn vernietigd. De kern van deze uitspraken is dat overheden zo’n besluit heel zorgvuldig moeten motiveren en alle relevante belangen na daadwerkelijk onderzoek moeten afwegen,’ staat echter ook in het raadsvoorstel. Maar ook: ‘De bezwaren van de campingeigenaren zijn beoordeeld en afgewogen maar dit leidt niet tot de conclusie dat zij onevenredig worden getroffen waardoor het algemeen belang besluit niet genomen zou kunnen worden.’
