Het RIVM krijgt tijdelijk toegang tot de data van de zendmasten voor mobiel telefoonverkeer in Nederland. Zo moet eerder duidelijk worden dat veel mensen tegelijkertijd naar dezelfde plek onderweg zijn of daar zijn geweest.
De gezondheidsdienst meldt vandaag 20 doden met een bevestigde coronabesmetting, 131 positief geteste personen en vijf patiënten voor wie een ziekenhuisopname noodzakelijk was. Het dodental van de pandemie is daarmee in ziekenhuizen gekomen op 5951 en het aantal bevestigde besmettingen op 46.257. Er werden ook al 11.727 opnames doorgegeven. Eén van de maatregelen die het kabinet neemt om het opnieuw oplaaien van het virus te voorkomen is een tijdelijke noodwet die het mogelijk maakt om te bepalen of gezondheidsmaatregelen vanwege het coronavirus versoepeld of juist aangetrokken moeten worden. Het gaat dan om ‘onherleidbare tellingen per gemeente’. Nederlandse telecomaanbieders gaan voor maximaal een jaar zendmastdata geanonimiseerd beschikbaar stellen aan het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu.
Hoe het werkt
Het werkt ongeveer zo. Stel dat uit de zendmastgegevens blijkt dat op een zaterdagmiddag bijzonder veel mensen uit bijvoorbeeld Alkmaar in Zaandam zijn geweest. Als in één van die twee gemeenten (nieuwe) besmettingen worden gevonden, kan het RIVM de lokale GGD informeren dat dit ook zou kunnen gebeuren in de andere. Dit maakt het mogelijk om regionaal maatwerk te leveren. In bijvoorbeeld Friesland, Utrecht of Zuid-Holland hoeft dan niet direct actie te worden ondernomen.
Extra informatie
Deze informatie komt bovenop de huidige gegevens zoals het bijhouden van het aantal ziekenhuisopnames. De Tweede Kamer moet er nog wel mee instemmen. De zendmastdata die naar het RIVM gaan bestaan uit nu al bekende gegevens bij de telecomaanbieders. Ze worden ontdaan van alle persoonlijke informatie (zoals bijvoorbeeld telefoonnummers) en daarna opgeteld. Zo ontstaat sneller een indicatie van hoe het virus zich tussen gemeenten verspreidt. De data zijn ongeschikt om individuele personen te identificeren. Het gaat om een telling per uur en per gemeente van het totaal aantal mobiele telefoons dat daar aanwezig is. Daarbij wordt voor buitenlandse nummers ook een verdeling gemaakt naar herkomst op basis van het telefoonnummer.
Eerder alarm slaan
Om de privacy van mensen in dunbevolkte gebieden te waarborgen worden nergens aantallen onder de vijftien gerapporteerd. De aanbieders vernietigen de verzamelde extra gegevens elke dag. De verspreiding van het coronavirus is met diverse grootschalige maatregelen bestreden en die worden nu in fases versoepeld. De telefoondata geven eerder een indicatie van de aanwezigheid en verspreiding van het corona in de samenleving dan de tot nu toe gebruikte gegevens, die een vertraging van één tot drie weken hebben omdat een besmetting dan pas zichtbaar wordt.
Verlenging
De tijdelijke noodwet vervalt na maximaal een jaar. Na een half jaar wordt nut en noodzaak in de Tweede Kamer geëvalueerd. Mocht onverhoopt blijken dat de wet na een jaar nog steeds nodig is, dan kan er slechts bij koninklijk besluit voor periodes van maximaal twee maanden worden verlengd. De onherleidbaar gemaakte gegevens worden door het Centraal Bureau voor de Statistiek dagelijks verwerkt tot rapporten voor het RIVM.
