Madurodam wordt groter. Het miniatuurpark kreeg toestemming om 0,7 hectare bos te kappen voor groei. Het moet uit bittere noodzaak, zeggen ze in het miniatuurstadje. Want die 650.000 mensen per jaar blijven niet uit zichzelf komen en terugkomen. Niets doen? Een bezoekerskrimp van vier procent per jaar. Wat kunnen beleidsmakers in Zaanstad, die nadenken over de toekomst van de Zaanse Schans, leren van de grootste attractie van Den Haag?
Niets, zou je op het eerste gezicht zeggen. Appels en peren vergelijken. Maar er zijn wel degelijk raakvlakken. Zaanstad gaat bij de groei van het aantal bezoekers bijvoorbeeld uit van een gestage aanwas van belangstellenden uit het buitenland. Maar blijft reizen wel zo vanzelfsprekend in een onveilige wereld, waarin aanslagen in Liverpool, Parijs of Brussel in China even snel bekend zijn als in de landen waar het gebeurde? Voor de gemiddelde Chinees liggen die steden vlak bij elkaar. Met Amsterdam om de hoek.
Wervende investeringen
Wat Madurodam betreft is uitbreiding noodzakelijk voor het voortbestaan, zegt Reinoud van Assendelft de Coningh, deskundige op het gebied van ontspanning en cultuur. Het park gaat overdekte paviljoens bouwen, zodat het ook bij slecht weer bezoekers trekt. ‘Het is een gouden regel voor attractieparken dat ze om de twee of drie jaar een grote, wervende investering doen om mensen te verleiden terug te keren’, aldus Van Assendelft de Coningh. ‘We weten uit ervaring dat een nieuwe attractie het aantal bezoekers op peil houdt en mogelijk komen er nieuwe. Maar in het jaar daarna gaat je bezoekersaantal met zes procent omlaag en het jaar daarna nog eens met vier procent. En dan kun je je kosten niet meer bijhouden.’
Ontwerp van de nieuwe inrichting van het voorplein van Madurodam.
Volgens de deskundige is het belangrijk om rekening te houden met de omgeving. Hoe zit het met de inpassing in het landschap? Kun je de verkeersstromen aan? In Den Haag verzetten bewoners en natuurbeschermers zich tegen een veel ingrijpender uitbreiding van Madurodam, omdat die zou zorgen voor een kaalslag in het belendende duinbos. En ook in de Hofstad kun je parkeerruimte niet uit de lucht toveren. Natuurwaarden en parkeergelegenheid zijn ook essentieel voor de Zaanse Schans. En dan wonen daar ook nog eens echte mensen, die niet uit een 3D-printer komen.
De gemeente en de stichting Zaanse Schans onderzoeken hoe de attractie ook in de toekomst leefbaar en bereikbaar blijft. Hoe ziet die eruit in 2030, wanneer drie miljoen bezoekers (nu 1,9 miljoen) per jaar worden verwacht? Bureau BVR onderzocht met experts op het gebied van stedenbouw en landschap, cultuurhistorie, museale concepten, verkeer en financiën de uitgangspunten op ruimtelijke mogelijkheden. Het leverde een droombeeld op: (pdf.) Bijlage_Droombeeld_Zaanse_Schans_2030
Uitgangspunten voor het beleid en de ontwikkeling zijn:
- Het erfgoed en het historische verhaal van de Zaanse Schans zijn de basis; de kwaliteit daarvan moet worden verbeterd;
- De vermenging van wonen, werken en bezoek blijft, want die mix maakt de Schans bijzonder;
- Sturing van de bezoekersstromen is niet alleen nodig op de Schans zelf, maar ook in de werving en de route en de reis er naartoe;
- Massatoerisme is geen uitgangspunt, maar(grote) groepen en commercie hebben plaats op de Schans;
- We zetten in op kwaliteit: van erfgoed, faciliteiten (wc’s) en openbare ruimte, van gastvrijheid, winkels, horeca en van informatievoorziening;
- De Zaanse Schans vormt een poort voor de toeristische ontwikkeling van de hele Zaanstreek.
En dan zijn er nog de musea. Bureau TiMe deed onderzoek en nam daarbij in ogenschouw:
- De museale locaties
- De (samenhang van) museale collecties
- De marketing van de musea (en hun locaties)
- De organisatie (efficiëntie en effectiviteit)
Lees hier de uitkomst in het rapport Musea op de Zaanse Schans 2030, dat te groot was om het op deze website te kunnen laden.
Praat mee
Alle Zaankanters en ‘buitenpoorters’ met hart voor de Schans kunnen via PraatMee tot 1 oktober suggesties delen. De projectgroep die met de toekomstvisie bezig is neemt aangeleverde ideeën mee en laat op PraatMee ook weten wat ermee gebeurt of niet – en waarom. De volgende stap is dat door de Adviesgroep en Meedenkgroep een voorkeursscenario wordt gekozen. Dat wordt verder uitgewerkt tot een ontwikkelstrategie.
