De lepelaar siert het gemeentewapen van Wormerland, maar een eigenwijs exemplaar van deze vogelsoort heeft Zaanstad tot domicilie verkozen en broedt nu in een boom aan de Paul Krugerstraat in Wormerveer. Een dergelijke keuze ligt niet meteen voor de hand, want lepelaars broeden gewoonlijk in moerassige gebieden, dichte rietkragen en kwelders of in moeilijk bereikbare bomen en struiken.
Maar buurtbewoonster Wendy Heijmans leverde het bewijs voor de aanwezigheid van het Wormerveerse paar met foto’s in nieuwsblad De Zaankanter. De lepelaar dreigde rond 1970 met nog maar 170 broedparen in Nederland uit onze natuur te verdwijen. Nu zijn er ruim 2500 paren. De Nederlandse populatie lepelaars is uniek: volgens de Vogelbescherming broeden ze in andere landen in het noordwesten van Europa nauwelijks. Lepelaars zijn van februari tot september/oktober hier en trekken dan via Franse en Spaanse moerassen naar winterkwartieren langs de West-Afrikaanse kust (vooral Banc d’Arguin).
De vogels hebben één legsel per jaar van meestal vier eieren die zo’n 25 dagen worden bebroed. Dat gebeurt vrijwel overal in gemengde kolonies met reigers, aalscholvers, grauwe ganzen of zilver- en/of kleine mantelmeeuwen. De eieren komen tegelijk uit. Jongen zijn na zo’n zeven weken vliegvlug. Er wordt meestal maar een enkel jong groot.
Opdiep water
Lepelaars vinden hun voedsel lopend in ondiep water, waar ze hun snavel op de hen typerende manier heen en weer bewegen, om zo op de tast allerlei prooidieren te vangen. Het voedsel bestaat in het voorjaar vooral uit zoetwaterprooien als stekelbaars en amfibieën, grotere aquatische insecten als libellenlarven en andere ongewervelden en er wordt dan vooral gefoerageerd in ondiepe poldersloten, oeverzones en moerassen. In het getijdengebied wordt in voorjaar en zomer ook veel gefoerageerd op zoutwaterprooien als garnaal en jonge platvis. Het voedselgebied strekt zich uit tot 40 kilometer van de broedkolonie. In de nazomer verzamelt de soort zich in de grote wateren met een gunstig voedselaanbod en veilige rustplaatsen, zoals het Lauwersmeer, de IJsselmeerkust, de Oostvaardersplassen en het Wadden- en Deltagebied.
Wapen Wormerland
Het wapen van Wormerland is direct afgeleid van het wapen van Jisp: alleen de kleur van de lepelaar is veranderd. De gemeente Jisp gebruikte als wapen de lepelaar en dat heeft verschillende varianten gekend. Zowel de lepelaar als het schild zijn meerdere malen van kleur veranderd. Meestal was de lepelaar zelf wit of zilver, maar de snavel en poten wisselden nogal eens van kleur. Het huidige wapen van de fusiegemeente Wormerland staat hieronder:
