Dat de gemeente prioriteit geeft aan het rain proof maken van Zaanstad is terecht, maar daarbij mag de tegenpool daarvan, extreme droogte zoals we die afgelopen jaar hebben ervaren, niet uit het oog worden verloren. Dat stelt GroenLinks in een agenda-initiatief. De partij wil voorbereid zijn op een herhaling van dat weerbeeld, aangezien de algemene verwachting is dat 2018 geen uitzondering is geweest.
‘De maatregelen tegen droogte lijken soms het tegenovergestelde van de maatregelen tegen regen. We besteden veel tijd en geld om water zo snel mogelijk weg te krijgen. Bij droogte wil je juist water vasthouden. Toch liggen veel van de maatregelen in elkaars verlengde,’ aldus de partij die het onderwerp op de agenda van de gemeenteraad wil zien te krijgen. Want de cominatie van hitte en droogte heeft grote gevolgen voor de omgevinn voor zowel mensen als dieren:
- Het verlies van kwetsbaar groen, zoals jonge aanplant of kwetsbare bomen;
- Intensief gebruikte plekken waar weinig beregening is, zoals grasvelden in parken, moeten naderhand weer ingezaaid worden;
- Padden en vissen die leven in poelen die drooggevallen zijn in gevaar en veel insecten overleven de droogte niet. Watervogels verzwakken door botulisme;
- Polders en plassen hebben een groot watertekort, vaarroutes worden gestremd, zwemwater verslechtert. Een lage grondwaterstand is gevaarlijk voor de funderingen;
- Hitte, gecombineerd met weinig drinken of drinkwater, is gevaarlijk voor de gezondheid van de kwetsbaarste burgers;
- Bruggen, kademuren en waterkeringen lopen schade op. Maar de hitte is ook funest voor veel soorten verhardingen.
‘Kortom, gezien afgelopen zomer en de ervaring van eerdere jaren, lopen we tegen oplopende kosten en inspanningen aan,’ constateert GroenLinks. Schade moet worden hersteld. Bruggen moeten worden natgehouden. Beplanting moet worden vervangen. Er is extra zorg nodig. Om dat allemaal in beeld te krijgen en een antwoord gereed te hebben heeft GL een voorstel: er moet een lokaal droogteplan komen, inclusief een draaiboek voor komende zomer(s) met een vergelijkbare problematiek als in 2018. Wat dat laatste betreft denks de partij in ieder geval aan:
Water:
- Zorg dragen voor de waterkwaliteit en het aanbod van zowel vaar-, drink- als zwemwater;
- Bepalen wanneer extra water wordt gegeven aan kwetsbaar groen;
- Aangeven wat in samenwerking met andere betrokken partijen kan worden gedaan om de stand van het grondwater op peil te houden, zodat funderingen en waterkeringen geen schade lijden;
- Zorgen voor voldoende water voor polders en plassen.
Ecologie:
- Financiering van de mogelijke extra inzet van de dierenambulance;
- Minder maaien van bloemrijke bermen, zodat voedsel (nectar en stuifmeel) beschikbaar blijft voor insecten;
- Aangeven hoe water in ecologisch belangrijke poelen en sloten op peil gehouden wordt.
Mens:
- Bepalen hoe extra zorg kan worden ingericht voor kwetsbare mensen, zoals ouderen, chronisch zieken, mensen met overgewicht en mensen in verzorgingshuizen;
- Voorlichting aan inwoners, bezoekers en intermediairs zoals artsen;
- Stimulering van het tegengaan van verstening van de private ruimte, zoals betegelde binnentuinen en zwarte daken die extra hitte uitstralen (zoals onder andere het project Steenbreek beoogt);
- Het waar mogelijk inrichten van veilige waterspeelplekken.
Openbare ruimte:
- Bepalen welke (extra) middelen en capaciteit nodig zijn om bruggen te koelen en te repareren, waterkeringen te inspecteren en herstelwerkzaamheden aan verhardingen, zoals losliggende tegels uit voeren;
- Maatregelen opstellen om het inklinken van aansluitingen bij bruggen en kademuren te voorkomen en inzichtelijk op welke wijze er (extra) gemonitord en geschouwd kan worden;
- Het gebruik van andere materialen in de openbare ruimte onderzoeken, zoals reflecterend asfalt en waterbergingen onder verhardingen;
- Bij gebiedsontwikkelingen altijd droogte/hitte-analyses meenemen en maatregelen bedenken die de kwetsbaarheid ten opzichte van het klimaat verminderen;
- Meer ruimte voor water. Niet alleen om wateroverlast tegen te aan, of te zorgen voor waterberging, maar ook om te verkoelen tijdens hitte of de beleving te vergroten (park, waterspeelplein en dergelijke);
- Beplantingskeuze en beheerplannen aanpassen aan hitte en droogte;
- Voldoende schaduw, groen en ventilatie.
Financiën
De plannen beogen slimmer te werken en onvoorziene kosten te voorkomen. Veel van het bovenstaande is al onderdeel van bestaande gemeentelijke taken of plannen, erkent GroenLinks. Maar daarom is het des te belangrijker om ze ergens te bundelen en zo de effectiviteit te vergroten. En voorkomen is vaak goedkoper dan genezen.
