De gemeente Zaanstad kan zich soms eenzijdig en rigide opstellen in geschillen met burgers op een manier die niet getuigt van een grote mate van vertrouwen in de intenties van de burger. Dat schrijft de gemeentelijke Ombudsman in zijn laatste rapportage. Hij kwam tot deze conclusie naar aanleiding van een klacht van een Deense nieuwkomer in de gemeente, na haar huwelijk met een inwoner. De vrouw werd per abuis maanden te vroeg ingeschreven in de basisregistratie personen, waarschijnlijk op grond van een communicatiestoornis. Ze woonde die tijd nog in haar thuisland.
Zo’n inschrijving in de gemeente is belangrijk, omdat allerlei zaken daarmee samenhangen: de verplichting van een ziektekostenverzekering bijvoorbeeld (boete van 200 euro voor het niet hebben van zo’n verzekering) en de hoogte van een huursubsidie (echtgenoot moet huurtoeslag terugbetalen omdat zij zijn toeslagpartner zou zijn geweest). Hoewel de Deense de gemeente overstelpte met bewijsstukken van haar aanwezigheid in het buitenland tijdens de betwiste maanden, weigerde Zaanstad categorisch om de inschrijfdatum aan te passen, ook na een bemiddelingspoging van de Ombudsman.
(Te) formeel
‘De Ombudsman oordeelt dat de opstelling van de gemeente in deze zaak (te) formeel geweest is. Die had ervoor kunnen kiezen de feitelijke situatie – voor zover mogelijk- te beoordelen aan de hand van alle omstandigheden van het geval en met behulp van de door de vrouw aangeleverde bewijsstukken. Het feit dat de gemeente dit heeft nagelaten en in plaats daarvan de vrouw een ogenschijnlijke vergissing blijft nadragen, getuigt van een eenzijdige en rigide opstelling,’ schrijft hij nu.
Het andere uiterste
In een ander geval, waarin een man met ernstige gezondheidsproblemen in de verdrukking dreigde te komen omdat hij met spoed huisvesting nodig had maar de afgelopen twee jaar niet meer in Zaanstad stond ingeschreven, adviseerde de gemeente de Ombudsman overigens om het met de waarheid niet al te nauw te nemen: ‘De Ombudsman neemt contact op met de gemeente en krijgt het advies in afwijking van de waarheid zodanig te antwoorden dat het lijkt alsof hij twee jaar in Zaanstad woont.’ Probleem opgelost en meneer onder de pannen.
Na interventie van de Ombudsman zijn verreweg de meeste zaken tussen inwoners en de gemeente wel tot tevredenheid van de eersten afgehandeld, maar in het algemeen adviseert hij de Zaanse ambtenaren om eerder het gesprek met de burger aan te gaan en om ook eens ter plekke te gaan kijken in het geval van een klacht.
Volledige korting uitkering
In het geval van een inwoonster met een zieke man en drie kinderen werd tot twee keer toe de gezinsuitkering volledig gekort omdat zij onvoldoende zou meewerken een het participatietraject. Hier bleken Hanhaving en het Sociale Wijkteam twee totaal verschillende verklaringen af te leggen over het hoe en waarom van de genomen maatregelen. ‘De Ombudsman verbaast zich zeer over de gang van zaken en de tegenstrijdigheid van verhalen en wil graag in gesprek met betrokken partijen,’ schrijft hij. Dat gesprek zit nog in de pijplijn.
Last onder dwangsom
De eigenaresse van een volgens de gemeente illegaal verhuurde woning maakte schriftelijk bezwaar tegen een last onder dwangsom en liet in niet te misverstane bewoordingen weten hoe zij daarover dacht: ‘Een smerige racistische, fascistische, dictatoriale, terroristische daad.’ In afwachting van de beslissing van de gemeente stapt de vrouw alvast naar de Ombudsman, die haar moet teleurstellen: de zal eerst het besluit en de antwoorden van de gemeente moeten afwachten voor hij actie onderneemt, omdat anders allerlei procedures door elkaar heen gaan lopen. En hij is evenmin als Zaanstad gecharmeerd door het taalgebruik.
