Tot en met 24 oktober, tijdens de Maand van de Geschiedenis, kan iedereen stemmen op het mooiste stuk dat archieven hebben genomineerd als hun ‘mooiste stuk’ met als thema Opstand! Zaanstad zet als troef Dirk Witte’s lijflied Mensch, durf te leven in.
Witte (1885-1932) trad op zijn zestiende al op met een zelfgeschreven spotlied op de eerste Zaanse autobus. In 1917 schreef hij zijn Mensch, durf te leven, dat landelijke bekendheid kreeg door de uitvoering van cabaretier Jean-Louis Pisuisse. Later zongen onder anderen Ramses Shaffy, Huub van der Lubbe en Wende Snijders de opstandige tekst van een individu tegen de mores van de maatschappij: ‘Je leeft maar heel kort, maar een enkelen keer, en als je straks anders wilt, kun je niet meer! … wat heeft Het Fatsoen voorgeschreven! Mensch, durf te leven!’
Opstand! is een thema vol energie en gelaagdheid. Samen met meer dan 1000 culturele instellingen brengen de archieven van Nederland kleine en grote verhalen met hun topstuk tot leven. Van geschreeuw, kruitdampen, hoefgetrappel en fakkels tot stil protest. Van massabewegingen, opruiende pamfletten en de barricaden tot voorzichtig opereren in de illegaliteit.
Naast het Nationaal Archief en regionale archieven doen ook bedrijfsarchieven mee aan de verkiezing. De winnaar wordt eind oktober bekendgemaakt. Hieronder een selectie van de concurrentie voor het Gemeentearchief Zaanstad. Stemmen – en nog veel meer bekijken – kan hier.
Wat een stuk! Het vonnis van Balthasar Gerards voor de moord op Willem van Oranje, de eerste politieke moord in de geschiedenis. Ingezonden door @archiefDelft. Kijk hier voor details: https://t.co/d3rUtKbxIJ pic.twitter.com/WjySii6JPj
— Stuk van het Jaar (@StukvanhetJaar) October 1, 2018
Morgen start de verkiezing @StukvanhetJaar! #StukvanhetJaar2018 #archieven (Foto: Eli Weinberg, portret van Nelson Mandela, circa 1960) https://t.co/OaeEn0nenY pic.twitter.com/djS67D47J9
— Nationaal Archief (@NLNatArchief) September 30, 2018
De actiegroep #Provo werd in 1965 opgericht. De naam provo is afgeleid van het woord 'provoceren' (uitdagen). Dit stuk, afkomstig van de gemeentepolitie #Haarlem, gaat over de #samenscholing van provo's op de Grote Markt in 1966. https://t.co/HbYoUPcGgB #Geschiedenislokaal023 pic.twitter.com/o6orhtlRyL
— NHArchief (@NHArchief) September 21, 2018
Vanaf 1 oktober is het 'zij tegen wij': Stem op mij! Rotterdamse inzending voor de archiefstukverkiezing 2018, Maand van de Geschiedenis, thema Opstand. Platenhoes van ’t Asoosjale Orkest, 1972 https://t.co/PEZw7iV7hU
— Engelien de Ruijter (@STARotterdam) September 20, 2018
Weet u het nog? De #Betuweroute? Boosheid over besluitvorming en onteigening maakten Betuwenaars strijdlustig. Prachtig vastgelegd op deze foto van @fotobouwhuis en daarom onze inzending voor @StukvanhetJaar. Stemmen kan vanaf 1 oktober op https://t.co/me3LvnYEYV #svhj2018 pic.twitter.com/wO3KbHbbx6
— RARivierenland (@RARivierenland) September 14, 2018