Het Rijksvastgoedbedrijf blikt in het Jaarverslag 2017 terug op de geslaagde verkoop van het Hembrugterrein. ‘Dit is het einde van een tijdperk’, weet projectleider Jonel Nugteren. Een periode die voor hem begon op het dieptepunt van de crisis, toen er nog geen sprake van zo’n transactie.
Nadat de eigenaar, de gemeente en de provincie de handen ineen hadden geslagen, merkte Nugteren dat er gaandeweg steeds meer partijen interesse toonden in het Hembrugterrein. ‘We kregen er vragen over: ‘Jullie doen toch helemaal niet aan gebiedsontwikkeling, is dat niet meer iets voor de markt?’ Naar aanleiding van dat soort signalen besloten we om een marktconsultatie te doen.’
Cobouw over 5 grootschalige gebiedsontwikkelingen, o.m.: #Herontwikkeling #Hembrugterrein & voormalige P.I. Overamstel (#Bijlmerbajes) & #Kanaalweg 14-19 Utrecht tot #woonwijken. https://t.co/q0C809D5kF pic.twitter.com/5Sm33G60M3
— Rijksvastgoedbedrijf (@RijksvastgoedNL) April 13, 2018
Tijdens deze consultatie, eind 2015, kregen marktpartijen de vraag voorgelegd wat de voor- en nadelen van het terrein waren. En onder welke voorwaarden zou het Rijksvastgoedbedrijf het kunnen verkopen? Daar kwamen volgens hem twee belangrijke conclusies uit.
Meer woningen
Allereerst bleek dat partijen Hembrug in zijn geheel wilden kopen, zodat ze zelf de regie kunnen houden over de gebiedsontwikkeling. Verder bleek er behoefte aan een groot aantal woningen. Nugteren: ‘Aanvankelijk gingen we uit van bedrijvigheid en een paar woningen. Maar dat is vlees noch vis. Je hebt massa nodig om ook de nodige voorzieningen te realiseren en een echt levendige wijk te maken.’
In totaal is nu maximaal 120.000 vierkante meter bestemd voor wonen en 60.000 voor bedrijven. ‘Of dat wordt ingevuld met nieuwbouw of oudbouw maakt niet uit: de projectontwikkelaar is hier vrij in.’
Als ik een Amsterdammer zou zijn, zoekende naar een woning.. dan zou ik het Hembrugterrein in Zaandam goed volgen. Zit naast t pontje naar A’dam.. ideaal! https://t.co/Ppw6VEHksT
— Bas Heinen (@BasHeinen) April 10, 2018
Het verkooptraject liep van maart tot en met november 2017. Een obstakel was dat het terrein nog grotendeels was afgesloten. ‘Daarom hebben we in maart twee bezichtigingsdagen georganiseerd. Tijdens een zogenoemde Instawalk konden deelnemers massaal hun foto’s van het Hembrugterrein op Instagram delen. Er kwamen zo’n 80 geïnteresseerden op af.’
Omdat het om zo’n bijzonder gebied gaat, werd besloten om de koper niet alleen op prijs, maar ook op kwaliteit te selecteren. Nugteren legt uit hoe dat in zijn werk ging: ‘De potentiële kopers werd eerst gevraagd om hun ervaring met grootschalige projectontwikkeling aan te tonen. Daar kwamen veertien partijen uit.’
Geen uitgewerkt plan
‘In lijn met het omgevingsplan wilden we geen uitgewerkt plan beoordelen. Het ging ons er niet om wát een koper gaat doen, maar hóe hij het gaat doen. We wilden bijvoorbeeld weten hoe een partij om wilde gaan met de monumenten, de toegankelijkheid van het gebied en de community van 30 ondernemers die zich nu op het Hembrugterrein heeft gevestigd.’
Het nuttige met het aangename combineren. Koffie met krantje, in een waterig zonnetje bij Bind op het Hembrugterrein. #kleingeluk pic.twitter.com/6aYqXTZpe4
— jose duindam (@joseduindam) April 4, 2018
De ontwikkelstrategieën die ingediend werden, zijn vervolgens voorgelegd aan een selectiecommissie onder leiding van rijksbouwmeester Floris Alkemade met onafhankelijke deskundigen op het gebied van monumenten, landschapsarchitectuur en gebiedseconomie.
Puntensysteem
De strategieën van de geïnteresseerde partijen zijn volgens een puntensysteem beoordeeld, waarna in het najaar zes partijen een bod mochten uitbrengen. ABC Ontwikkelstrategie deed met 41 miljoen euro de beste bieding. ABC mag zich nu dan ook eigenaar noemen van een groot deel van het Hembrugterrein: het te ontwikkelen gedeelte.
Twintig panden zijn al verkocht aan ondernemers; de gemeente Zaanstad ontfermt zich over het plofbos. De rest van het terrein wordt door ABC ontwikkeld tot een nieuwe stadswijk, met ruimte voor ongeveer 1000 woningen.
Opstallen Hembrugterrein #Zaandam pic.twitter.com/JW3tCSEE33
— Tuijn (@TuijnJacco) March 16, 2018
Nugteren: ‘Er zijn bij de verkoop afspraken gemaakt over hoe we het terrein opleveren. Hembrug is overgedragen met een vuistdikke handleiding met informatie over de panden, de bodem en de voorzieningen. We houden ons nu nog bezig met de laatste werkzaamheden voor de bodemsanering en de restauratie van twee panden. Begin april dragen we het terrein formeel over aan ABC.’
