Stichting Zaandamse Gemeenschap heft zich per 2024 op

De Stichting Zaandamse Gemeenschap heeft zichzelf per 1 januari volgend jaar op. Het Algemeen Bestuur heeft dat unaniem besloten omdat 'de doelstellingen van de stichting niet meer aansluiten bij de wijze waarop de gemeente Zaanstad is ingericht'.

Momenteel zijn nog vier werkcommissies actief onder de vlag van de Stichting: de Sint Intocht Zaandam, Herdenking 4 mei Zaandam, Vrijwilligers de Hondsbossche Sluis en Nieuwkomers De Sluis (Taalcafé). Daarvoor zijn zo’n 100 tot 150 vrijwilligers actief. Er is een traject in gang gezet om de commissies op een andere wijze te laten voortbestaan. Veel stichtingen en verenigingen vinden steeds moeilijker vrijwilligers om bestuursleden te vervangen of taken over te nemen. Dit geldt ook voor het bestuur van de Stichting Zaandamse Gemeenschap en in enkele gevallen voor de commissies.

De commissies Nieuwkomers De Sluis en Hondsbossche Sluis zullen verder gaan als zelfstandige stichtingen, de commissie 4 mei Herdenking Zaandam gaat net als de 4 mei herdenkingscommissies in de overige voormalige Zaangemeenten onder het Comité 4 en 5 mei Zaanstad vallen. De Sint Intocht commissie gaat de ontwikkelingen volgen en haar werkzaamheden hier verder op afstemmen.

De Stichting Zaandamse Gemeenschap is opgericht in 1948 met als doel: “het versterken van de burgerzin van de bevolking van Zaandam. De stichting huisde in haar eigen gebouw, Ons Huis op de Gedempte Gracht. Alle in Zaandam werkzame verenigingen, stichtingen en andere groeperingen konden zich aansluiten. In de beginperiode waren er specifieke afdelingen voor sport, toneel en muziek en daarnaast commissies om volksfeesten te organiseren, huisvlijt en volkskunst te bevorderen en vakantie voor gebrekkige kinderen te regelen. Onder meer de Poelenburgdag op 30 april en de meikermis - eerst in de Klarentuin, vervolgens bij sporthal De Vang en nu in het Burgemeester In ’t Veldpark - vinden hun oorsprong bij De Zaandamse Gemeenschap.

'In de jaren van haar bestaan heeft de stichting veel steun van de gemeente Zaandam en later Zaanstad ontvangen. Door wijzigingen in gemeentelijk beleid is de steun drastisch gewijzigd. Een aantal commissies voelt zich op dit moment weinig ondersteund waar het gaat om contact met afdelingen binnen de gemeente,' staat in een afscheidsbrief aan het college. 'Dit betreft onder meer het subsidiebeleid en met name de veiligheid bij evenementen, hetgeen tegengesteld is aan het feit dat Zaanstad participatie van burgers hoog in het vaandel heeft. Echter ondersteuning op dat front, zoals in het verleden, ervaren enkele commissies niet of nauwelijks.'

Als voorbeeld wordt het incident met een pizzabezorger gegeven tijdens de Stille Tocht van 4 mei vorig jaar, toen deze ondanks de afzetting en verzoeken van de verkeersregelaars toch langs de tocht wilde rijden en daarbij agressief gedrag vertoonde. En ook was er de 'hinderlijke aanwezigheid van een dronken persoon' tijdens de herdenking van de Februaristaking in 2020, die in verband met corona geheel in de buitenlucht plaatsvond. Verkeersregelaars of handhavers ontbraken.

Ook de commissie Nieuwkomers De Sluis voelt zich onvoloende gezien. 'De subsidietoekenning kenmerkt zich jaarlijks door zeer late berichtgeving, namelijk pas in november, waardoor de commissie elk jaar in grote onzekerheid verkeert over het al dan niet continueren van het Taalcafé.' De commissie Hondsbossche Sluis heeft veelal te maken met de Havendienst, en dat wel tot volle tevredenheid.