De politie heeft eind vorig jaar een ingrijpende beleidsverandering doorgevoerd die niet alleen op papier, maar ook in de praktijk een einde moeten maken aan etnisch profileren.
Het nieuwe ‘handelingskader proactief controleren’ geldt voor alle politiemensen in Nederland. Hierin wordt onder meer uitgelegd hoe agenten mensen moeten selecteren voor een proactieve controle. Ze mogen die niet meer uitvoeren enkel en alleen omdat mensen behoren tot een groep die oververtegenwoordigd is in de misdaadstatistieken of omdat iemand op basis van zijn of haar uiterlijk kennelijk in een buurt niet thuishoort.
Luid en duidelijk blog over (ETNISCH) en functioneel PROFILEREN bij de politie https://t.co/q1bm3qmOew via @jaccobezuijen pic.twitter.com/GWg3MIbaFB
— M@rgareth (@Margareth_We) January 21, 2018
Objectieve rechtvaardiging
Het nieuwe beleid moet een einde maken aan de controles van mensen omdat ze ‘niet in het plaatje passen’ en van ‘patsercontroles’ op grond van de overweging dat het uiterlijk van bestuurders niet overeenkomt met hun auto. Er moet een objectieve rechtvaardiging voor een controle zijn, zoals het signalement van de verdachte van een strafbaar feit.
Het handelingskader beschrijft de vier elementen van de proactieve controle:
- Selecteren: ‘Wij selecteren rechtvaardig, op basis van gedrag, feiten en omstandigheden. Dit vergroot de pakkans en voorkomt onnodige controles.’
- Uitleggen: ‘Wij leggen altijd, uit eigen beweging, zoveel als tactisch mogelijk, de reden van de controle uit. Wij zijn transparant. Een goede uitleg vermindert de impact van een controle op de burger en vergroot de kans op begrip en medewerking.‘
- Bejegenen: ‘Onze bejegening is respectvol en correct. We stellen open vragen. Dit leidt tot meer informatie, medewerking en acceptatie.‘
- Reflecteren: ‘Wij reflecteren met elkaar over ons handelen op straat, omdat wij zelf en als team ons vakmanschap willen vergroten.‘
Een van de onderdelen is de ontwikkeling van een voorziening op de mobiele telefoons van alle agenten, waardoor ze straks meteen kunnen zien hoe vaak een bepaald voertuig de afgelopen maanden al is gecontroleerd en wat dat heeft opgeleverd.
Advies van #NedLeeuw
Dat 'cultuurgericht optreden' kan ik dat vertalen in een advies voor de politie om etnisch te gaan profileren? pic.twitter.com/wi5WRdnlfC
— dr. Marina (@mmeeuw) January 21, 2018
Trainingen
Alle politiemensen worden dit jaar getraind om beter het onderscheid te kunnen maken tussen onderbuikgevoelens en een gerechtvaardigde verdenking. De organisatie Controle Alt Delete heeft gemeenteraadsleden opgeroepen om in de gaten te houden of de nieuwe werkwijze wordt gevolgd en hoe de vertrouwensrelatie tussen burgers en politie zich in hun gemeente ontwikkelt.
