Tijdens de Week van de Industriecultuur van vrijdag 18 tot en met zondag 27 oktober zijn er veel activiteiten, voorstellingen en rondleidingen in de Zaanstreek, IJmuiden en Beverwijk. De rijkdom aan industriële gebouwen in het gebied rond het Noordzeekanaal is ongeëvenaard in Nederland: aan de oevers van de Zaan en het IJ pronken honderden monumentale molens, sluizen, gemalen, werven, pakhuizen, fabrieken en silo’s. Tijdens de week van de industriecultuur openen veel organisaties hun deuren voor bezoekers, van de koekjesfabriek van Verkade tot de hoogovens van Tata Steel.
Geen betere plek om de industriecultuur te vieren dan in dit gebied, één van de oudste industriegebieden van Europa. We lichten er enkele onderdelen uit, zoals de kinderworkshop Van ferrochemie tot curiepunt in het HemLab in cultureel centrum Het Hem. Kan ijzer branden? Hoe maak je metaal magnetisch? In het kinderlaboratorium ontdekken nieuwsgierige geesten dit zelf door het uitvoeren van een serie experimenten en onderzoeken rondom staal. De workshop is een spannende ontdekkingstocht in de wereld van techniek, natuurkunde en chemie voor meisjes en jongens tussen zeven en dertien jaar. De kinderworkshop wordt op zondag 20 oktober gegeven vanaf 11:00 uur en vanaf 13:30 uur.
Bijnamen
De industriecultuur leeft voort in de bijnamen die er zijn voor de bewoners van de zeven Zaanse dorpskernen: Stijfselkneter! Koekhapper! Gladoor! Hoewel Zaanstad al 40 jaar bestaat heeft elk dorp nog zijn eigen historische bijnaam en identiteit. En deze grijpen terug op de roemrijke industrieën en de toonaangevende Zaanse industrie. Kogers vermaalden stijfsel in de molens en later in de Honigfabriek (‘Stijfselkneters’), Zaandammers maakten de koek in de Verkadefabriek (‘Koekhappers’) en Wormerveerders hadden gladde oren als verwijzing naar de vele oliemolens in het dorp waardoor ze je niet hoorden en hun handen om de oren moesten leggen (‘Gladoren’). Of was het dat ze gladde oren kregen van het sjouwen van zakken vol cacaobonen?
Samen met Rick Nanne van het Zaans Toneelhuis en Rick Dros van Het Speelt brengt IFIKZ op 18 oktober vanaf 19:40 uur kort en krachtig theater naar de voormalige Verkadefabriek, een niet te missen voorstelling. De expeditie voert door de hele chocoladefabriek en onderweg worden zeven scènes bekeken. De zeven voorstellingen zijn geschreven en worden geproduceerd door verschillende Zaanse schrijvers en geregisseerd door Zaanse regisseurs. Verwacht korte voorstellingen over het grootst vergelijkbare verschil tussen de historische dorpen, gespeeld door getalenteerde spelers uit de Zaanstreek. De voorstelling duurt ongeveer anderhalf uur. In samenwerking met het Zaans Toneelhuis (Theatermijn) en Het Speelt. De ontvangst en afsluiting van deze voorstelling is in de VersKade. Omdat de voorstelling door de hele fabriek gaat, is begeleiding nodig voor minder validen. Neem daarover contact op via [email protected] voor meer informatie.
Opera in de Bullekerk
Wat is de muziek van de industriecultuur? Al eeuwenlang zijn er arbeidsliederen, vaak direct gelinkt aan de volksmuziek. Met dit concert gaat IFIKZ samen met lokale koren, professionele muzikanten en vertellers in op de muziek van de Zaankanters, van vroeger tot nu. Van Italiaanse opera tot de Zaanse Schans wordt een verhalend muzikaal avontuur, naar een idee van Ina Brouwer, waarbij de nadruk ligt op de historie van de Zaanstreek en de invloed van migranten, handelaren en rondreizende componisten/musici op de cultuur. Neem het typische Belcanto lied uit de Jordaan (Willy Alberti, André Hazes) dat in Italië meteen wordt herkend. Neem de kapiteinsliederen die ook in Estland worden gezongen. Dat gegeven wordt verplaatst naar de Zaanstreek.
Deze productie bestaat uit het verhaal van de Zaanstreek, afgewisseld met muziek waarbij bekende opera-melodieën en zeemanssongs, Russische ballades en Spaanse/Italiaanse liedjes en eigentijdse migrantenmuziek elkaar afwisselen. De uitvoering is onder meer in handen van Laurens van Rooyen (filmcomponist/pianist, muzikale leiding), Hans Kuyper (regisseur, toneelschrijver, verteller), het Zaans Kapiteinskoor met accordeonist en opera- en volkszanger Mark Enthoven. De voostelling op 18 okrober begint om 20:00 uur en duurt ongeveer anderhalf uur.
De Vrede
De industriële kathedraal De Vrede is een icoon aan het Noordzeekanaal. In 1918 werd het pand gebouwd als een stoommeelfabriek en vernoemd naar de Vrede van Versailles. Vervolgens diende het jarenlang als opslag van granen, zaden en cacao en als koelhuis voor diepvriesproducten. In de jaren 90 werd het pand een belangrijke overslagplek voor containers. Onlangs is de terminal gekocht door chocolademaker Tony Chocolonely. De Vrede opent maandag 21 oktober vanaf 14:00 uur twee uur lang haar deuren voor bezoekers ouder dan veertien jaar.
Er is uiteraard nog véél meer te doen tijdens De Week van de Industriecultuur. Kijk voor het uitgebreide programma en voor informatie over aanmelden op de website van de Week van de Industriecultuur.