Het doek Molens aan de Zaan van de schilder Frans Mars is één van pareltjes van de tentoonstelling Opgefrist in het pand van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier aan het Stationsplein 136 in Heerhugowaard. Het waterschap zet er acht onlangs gerestaureerde schilderijen uit de eigen collectie in de spotlights. De expositie is tot en met 29 november tijdens kantooruren te zien.
Frans Mars werd in Zaandam geboren op 22 – 02 – 1903 en stierf in Wormerveer op 26 – 05 – 1973. Hij baseerde zijn Molens aan de Zaan op een oude foto, want van de door hem geschilderde molens op de Zaanse Schans stond in zijn tijd alleen de Kat nog overeind. Het schilderij werd in december 1945 door het bestuur van de Polder Westzaan aangeboden aan Gerrit Haremaker bij zijn aftreden als dijkgraaf. Lange tijd hing het werk in het Gemaal Overtoom in Westzaan, waar het te lijden heeft gehad van de vochtige omstandigheden. Het resultaat ná restauratie mag er echter weer zijn.
Mars een veelzijdig man
Mars was met zijn passie voor het industriële draaiende erfgoed één van de drijvende krachten achter de oprichting van Vereniging De Zaansche Molen in 1925, waar hij ook secretaris en voorzitter was. Hij was daarnaast onderwijzer in Wormerveer (waar een natuurpad door zijn geliefde Guisveld naar hem genoemd is), schilder, schrijver, historicus en heemkunde-ambtenaar bij de gemeente Zaandam. Zijn meest imposante werk is het gigantische Zaanse Molenpanorama dat hij in 1947 voltooide: elf meter lang en twee meter hoog geeft het een realistisch beeld van de oostkant van de Zaan rond 1800, gezien vanuit Koog aan de Zaan.
Opgefrist past in de serie tentoonstellingen in de hal van het hoogheemraadschap. Er komen waterthema’s aan bod met aandacht voor het verleden, het heden en de toekomst. De toegang is gratis. Het bezoek is te combineren met een bezoek aan de museale ruimte Waterschat waar bezoekers via een gratis audiotour prachtige verhalen kunnen horen over de geschiedenis van het waterschap. Het hoogheemraadschap bezit vanuit zijn eeuwenoude historie een breed scala aan watererfgoed. De zilveren bekers, oude kaarten, sluizen, molens, gemalen, dijken én schilderijen vertellen het verhaal.