De Europese medicijnautoriteiten blijven de veiligheid en werkzaamheid van het coronavaccin van het Amerikaanse bedrijf Moderna ‘goed in de gaten houden,’ benadrukt het Nederlandse College ter Beoordeling van Geneesmiddelen nu het Europees Geneesmiddelenbureau het vandaag onder voorwaarden heeft goedgekeurd.
De fabrikant is verplicht om de komende twee jaar aanvullende informatie te geven aan de Europese instanties. Uit nader onderzoek moet nog blijken hoe lang het vaccin bescherming geeft tegen Covid-19. Ook moet nog duidelijk worden hoe goed het werkt bij mensen met een minder goed werkend afweersysteem, bij kinderen en zwangere vrouwen. Daar doet Moderna nog onderzoek naar. Hoewel duizenden mensen hebben meegedaan aan het onderzoek naar het vaccin, zijn zeldzame of late bijwerkingen ‘nooit helemaal uit te sluiten’ als miljoenen mensen het krijgen toegediend, aldus het CBG. Om daar goed overzicht op te houden, moet de fabrikant iedere maand een veiligheidsrapportage inleveren bij het Europese agentschap in Amsterdam.
Nieuwe technologie
Moderna en het al beschikbare vaccin van Pfizer/BioNTech zijn beide gebaseerd op nieuwe medische technologieën. Voor het eerst is de hoofdrol weggelegd voor een genetische code, de zogeheten messenger-RNA (mRNA). Eerdere vaccins waren gebaseerd op de ziekteverwekkers zelf, bijvoorbeeld een verzwakt of inactief gemaakt virus. De techniek achter de nieuwe coronavaccins is wezenlijk anders, maar even veilig, benadrukken de fabrikanten en de Europese medicijnautoriteiten. De beide vaccins zijn gebaseerd op het mRNA van het spike-eiwit. Uit dat eiwit bestaan de punten die uit de virusdeeltjes steken en die het coronavirus een beetje op een kroon doen lijken. Het virus dankt er zijn naam aan: corona is Latijn voor kroon. Het virus gebruikt de spikes om lichaamscellen binnen te dringen.
Vetbolletje
De mRNA-vaccins worden toegediend in de vorm van een klein vetbolletje dat wordt geïnjecteerd. Die bolletjes bevatten synthetisch materiaal met dezelfde genetische code als het spike-eiwit. Messenger-RNA speelt de rol van boodschapper. Sommige cellen in het lichaam van degene die het krijgt toegediend gaan door de instructies van het mRNA het spike-eiwit produceren. Het immuunsysteem van de persoon herkent dit eiwit als vreemd. Het zal antilichamen aanmaken en T-cellen activeren om het aan te vallen.
Als de gevaccineerde persoon later in aanraking komt met het virus, herkent het afweersysteem het spike-eiwit en valt het virus aan. Het vaccin verandert niets aan het DNA van mensen die het krijgen toegediend, zoals sommige tegenstanders van vaccinatie beweren. ‘De genetische code die in het vaccin zit, kan zich niet samenvoegen met het gastheergenoom, uw DNA, en wordt op natuurlijke wijze door het lichaam afgebroken,’ verzekert het CBG.
Gommers ingeënt
Intensivist Diederik Gommers heeft zelf het eerste coronavaccin toegediend in het Erasmus MC in Rotterdam waar hij werkt. Hij diende het middel toe aan een verpleegkundige. Daarna werden de rollen omgedraaid. Gommers kreeg de tweede prik. ‘Mooi van de wetenschap en de farmaceutische industrie. Heel gaaf, echt heel gaaf. We hebben hier zo lang naar toegewerkt. Ik zie dit als een nieuwe fase. We moeten ervoor zorgen dat we de komende maanden zo veel mogelijk mensen gevaccineerd krijgen. Dan pakken we ons gewone leven weer op,’ luidde het commentaar van de voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care na de vaccinatie.
In het Zaans Medisch Centrum wordt morgen begonnen met het inenten van personeel met het Pfizer-vaccin. Het is de bedoeking dat de huisartsen de eerste groep worden die in Nederland het middel van Moderna krijgen. Dat moet als alles volgens de planning verloopt vanaf eind deze maand gaan gebeuren.
