Speech burgemeester bij eerste ontsteking ‘Levenslicht’

Foto: Twitter

Burgemeester Jan Hamming strak gisteren een openingswoord bij de onthulling van het tijdelijke monument Levenslicht in Zaandam, dat vandaag en morgen nog enkele uren voor het stadhuis op het Stadshuisplein in Zaanstad staat op de slachtoffers van de Holocaust te gedenken. Dit was zijn speech:

‘Morgen is het precies 75 jaar geleden dat concentratiekamp Auschwitz werd bevrijd.
Dit jaar is het 75 jaar geleden dat Nederland werd bevrijd.
Dit jaar is het 75 jaar geleden dat wij konden gaan bouwen aan een vrije, open en democratische samenleving.
Wat vandaag de dag vanzelfsprekend lijkt was dat drie kwart eeuw geleden niet. Dat wij hier nu samen dit moment kunnen beleven, heeft onbeschrijflijk veel gekost. En met de onthulling van dit monument staan wij daar bij stil.

Dit is een van de momenten waarop we dit jaar de Holocaust herdenken. Vandaag doen we dat bij het Levenslicht-monument. Het totale monument bestaat uit 104.000 lichtgevende stenen verdeeld over verschillende Nederlandse gemeenten. Stenen zijn zowel in de Joodse herdenkingstraditie als in de Roma- en Sinti-cultuur belangrijk. Deze traditie is als inspiratie gebruikt voor dit monument. Met in totaal 104.000 lichtgevende stenen – gelijk aan het aantal slachtoffers uit Nederland – staat het kunstwerk symbool voor de impact van de Holocaust.

Emilie en Rochiano

Oplichtende stenen die symbool staan voor leven, dat er niet meer is… Afgelopen donderdag ontmoette ik Emilie en Rochiano. Twee Zaankanters van elf jaar oud. Twee onbevangen kinderen met hun hele leven voor zich. Zij mochten een dag meekijken met mijn werk als burgemeester. Zij groeien op in vrijheid. Ze liggen niet wakker van een bezetter die ze elk moment van hun bed kan lichten. Ze kennen geen angst om hun mening te geven. Gelukkig maar. De dag met hen doorbrengen was waardevol. Om te zien hoe puur hun vragen en opmerkingen waren. Het deed mij opnieuw beseffen hoe belangrijk het is dat wij koesteren wat we hebben. Om ervoor te zorgen dat zij, ook in de toekomst, die angst niet zullen kennen. Want ik zie: onze samenleving is breekbaar. Mensen staan steeds vaker tegenover elkaar. Geduld en inlevingsvermogen lijken meer dan eens te ontbreken. We moeten ons bewust zijn van deze beweging en bijsturen waar mogelijk. Want onze vrijheid is iets moois, iets om te beschermen. Maar de vrijheid van de één heeft invloed op de vrijheid van een ander. En als iemand de vrijheid neemt om voor te dringen in de supermarkt, maakt dat nog niet zoveel uit. Maar als het om politiek gaat, of om godsdienst, dan wordt dit een ander verhaal. Dan kan vrijheid ineens een wig drijven tussen mensen. De vrijheid van de één is de onvrijheid van de ander, zodra je hem of haar kwetst. En als dat gebeurt kan de vlam in de pan slaan.

Dat zien we tot mijn spijt met regelmaat gebeuren. Ik ben een hoopvol mens. Ik geloof erin dat de meeste mensen zich hiervan bewust zijn. Ik geloof erin dat de meeste mensen niet op zoek zijn naar verschillen, maar naar overeenkomsten. Ik geloof erin dat de meeste mensen hun eigen vrijheid koesteren en de grenzen van de vrijheid van de ander kennen en respecteren. Als we willen dat Emilie en Rochiano over 75 jaar nog steeds in vrijheid leven, dan vraagt dat een inspanning van ons allen. Wij moeten de verhalen van het duistere verleden levend houden. Wij moeten zorgen dat de jongeren van vandaag de dag weten wat de ouderen tijdens de oorlog voor verschrikkingen hebben meegemaakt. Dat is een opdracht, ook voor mijn generatie.

Wim Blank

Eind vorig jaar werd dat opnieuw duidelijk. Wim Blank, Zaans verzetsstrijder, overleed op 101-jarige leeftijd. Een verdrietig moment omdat deze man in zijn leven heel veel voor de Zaanstreek heeft betekend. Tijdens de oorlog, maar ook zeker daarna. Hij was voor mij een voorbeeld. Een man die warmte gaf aan zijn omgeving en energie aan een betere gemeenschap. Een man bovendien die een prominente rol speelde in het levend houden van de verhalen over de Tweede wereldoorlog. Hij speelde onder andere een belangrijke rol in een deel van de documentaires van Monumenten spreken. Met zijn persoonlijkheid en ervaring hield hij de verhalen levend. Voor jong en oud. Nu hij er niet meer is, en met hem steeds meer mensen die de oorlog hebben meegemaakt, is het aan ons om de verhalen te blijven vertellen.

https://twitter.com/nataschavdbolt/status/1221546704840876039

Zwartste bladzijden

Hoe pijnlijk het ook is, stilstaan bij dit verleden is onontkoombaar. Vijfenzeventig jaar vrijheid kan niet gevierd worden zonder stil te staan bij de zwartste bladzijde. Dit maakt ons bewust van al het leed dat kan ontstaan uit een maatschappij waarin men niet meer naast, maar tegenover elkaar staat. Morgen is het 75 jaar geleden dat concentratiekamp Auschwitz werd bevrijd. Dit jaar leven we 75 jaar in vrijheid. Daar moeten we voor blijven werken.

Dank u wel.’

Aanmelden nieuwsbrief
Cookieinstellingen