De eerste werkdagen van 2020 liggen inmiddels alweer achter ons en dat had eigenlijk ook moeten gelden voor de nieuwe hoofdredacteur van RTVI Zaanstreek. Niets wijst er echter op dat er een opvolger is gevonden voor de vorig jaar april aan de kant geschoven Bert van Galen, die tot en met 31 december werd doorbetaald als redactiebaas terwijl hij als radiomaker aan de slag was. Dus hoe nu verder?
Afgelopen november stelde de fractie van GroenLinks in Wormerland vragen over de stand van zaken bij het Zaanse medium, dat actief is op de radio, de televisie en in de nieuwsvoorziening via internet. Zaanstad subsidieert RTVI jaarlijks met 150.000 euro en Wormerland steekt er 10.170 euro in. De werkzaamheden worden vrijwel geheel uitgevoerd door vrijwilligers: alleen een aantal redacteuren krijgt een salaris ter hoogte van het minimumloon en ook de hoofdredacteur krijgt niet meer dan dat. Dat bemoeilijkt de zoektocht naar een geschikte opvolger, maar van werving lijkt zelfs nog geen sprake te zijn geweest. De taken van de geschorste hoofdredacteur zijn overgenomen door bestuursvoorzitter Jelle Linnekamp en een bestuurslid, wat GroenLinks in Wormerland tot de conclusie bracht dat Linnekamp met twee petten moest jongleren. Volgens de antwoorden van het college is daar echter geen sprake van.
Geen regie
‘De redacteuren bepalen de inhoud van de programma’s. De voorzitter woont de redactievergaderingen bij, maar uitsluitend in de rol van procesbewaker. Het betreft een tijdelijke situatie en is een aangelegenheid voor de omroep, niet voor de gemeente,’ aldus die antwoorden. Kortom: niemand heeft de journalistieke regie bij RTVI Zaanstreek, hoewel de organisatie van de gemeenteraad van Zaanstad de kwaliteit moet verhogen en nog voor het eind van 2019 met een plan van aanpak moest komen om de informatievoorziening te verbeteren en de kijk- en luisterdichtheid op te krikken. Of dat is gelukt is eveneens onduidelijk, maar de lokale omroep zat in het pakket van de opgestapte wethouder Sanna Munnikendam en de collega die het dossier – tijdelijk – heeft overgenomen begint dus begrijpelijkerwijs met een kennisachterstand.
Regionale lokale omroepen
Uit de Wormerlandse antwoorden blijkt daarnaast dat RTVI Zaanstreek – ‘beter bekend als Zaanradio‘ – zijn toekomst wellicht niet geheel in eigen hand heeft. Landelijk is onderkend dat bij de lokale omroepen professionalisering nodig is en de Organisatie Lokale Omroepen in Nederland (OLON), de Stichting Nederlandse Lokale Publieke Omroepen (NLPO) en de VNG hebben daartoe al in november 2015 het Vernieuwingsconvenant gemeenten – Lokale Omroepen 2015 – 2018 gesloten. Eén van de afspraken was het formeren van regionale lokale omroepen, met voor ons deel van de provincie een streekomroep ‘Zaanstreek’ met als werkgebied alle gemeenten in Zaanstreek – Waterland. Zowel Wormerland en Oostzaan als RTVI Zaanstreek en het Oostzaanse Radio 9 pleitten daarop in een zienswijze voor een omroep voor alleen Zaanstad, Wormerland en Oostzaan, hoewel in augustus 2014 al wel een intentieverklaring was getekend om te komen tot een samenwerking tussen RTVI, Radio 9 en de lokale omroep in Landsmeer (LOL).
Radiostilte
Sinds het indienen van de Zaanse zienswijze tegen de enorme voorgestelde schaalvergroting in 2017 is het echter stil geworden rond de reorganisatie van de lokale omroepen, schrijft het college van Wormerland. ‘Voor professionalisering van de lokale omroepen is óf extra geld óf een herverdeling van de nu beschikbare middelen nodig en het Rijk noch de gemeenten voelen zich geroepen met geld over de brug te komen. Wellicht wordt in de toekomst een regionale fusie toch onontkoombaar, maar dan afgedwongen door technische ontwikkelingen: als men overschakelt op DAB+ (de tweede generatie digitale radio ter vervanging van de FM-band, red.) komen er minder frequenties beschikbaar. Dit zou over drie à vier jaar kunnen gebeuren.’ RTVI en Radio 9 werken nu al intensief samen, schrijft het college ook. ‘Men verzorgt samen programma’s (onder andere rond de Dam tot Damloop), leent over en weer apparatuur en heeft over en weer zitting in elkaars Programma Beleid bepalend Orgaan.’
