Woningnood in de Metropoolregio onoplosbaar zonder actie van het Rijk

Foto: Pixabay

Een opsomming van problemen met slechts het begin van een oplossing, zo leest de brief die de gezamenlijke wethouders en Gedeputeerden voor Wonen en Bouwen in de Metropoolregio Amsterdam naar de minister van Binnenlandse Zaken stuurden. Die eerste reddingsboei voor het oplossen van het schrijnende woningtekort? Help ons om de huurprijsstijging van bestaande vrijesectorwoningen te beheersen en speculatie met huizen aan banden te leggen.

De MRA is de regio met het grootste tekort aan woonruimte en de meest overspannen woningmarkt. Het tekort in de MRA bedraagt 4,4 procent en in Amsterdam zelfs 6,5 procent, volgens de provincie Noord-Holland. Anderhalf tot twee procent wordt in het algemeen als ‘redelijk’ beschouwd. En alleen bijbouwen lost het probleem niet op.

Razendsnelle prijsstijgingen

Wij signaleren razendsnelle prijsstijgingen van woningen in de huur- en koopsector. Betaalbare huurwoningen die na het vertrek van een huurder in veel gevallen in één klap in het dure huursegment terecht komen. Betaalbare koopwoningen worden duur verhuurd. Of de woningen worden verkamerd en soms zelfs voor het drievoudige uitgepond (bij leegstand verkocht),’ aldus de brief.

Bij nieuw te bouwen woningen kan door het stellen van eisen deze ongewenste ontwikkeling worden bestreden, maar de gemeente heeft op dit moment geen enkel middel om de huurprijsstijging van bestaande vrije sector huurwoningen te beheersen. Die bevoegdheid ligt bij het Rijk. In Amsterdam bijvoorbeeld is het ongewenste gevolg dat ondanks de inspanningen van deze gemeente voor meer middeldure woningen, de voorraad in het middensegment daalde van zeventien procent in 2011 naar 15,6 procent in 2017.’

Beleggingsobjecten

Nu huizen in toenemende mate worden gezien als een winstgevend beleggingsobject in plaats van woonruimte komt speculatie op de waardestijging en een tussentijdse verhuur voor de hoofdprijs veel voor. ‘Woningzoekenden in de regio concurreren in toenemende mate niet alleen met elkaar, maar moeten ook de strijd aangaan met investeerders die woningen opkopen. De razendsnelle prijsstijging die dit oplevert, zorgt voor stagnatie van de doorstroming op de woningmarkt.’

Hulp nodig

Het zijn deze ontwikkelingen die gemeenten in de wielen rijden bij hun pogingen de regionale huurmarkt meer in balans te krijgen. En waar ze geen rem op kunnen zetten zonder de helpende hand van het Rijk. ‘Gemeenten stellen beleid op om de juiste woningen bij te bouwen, om de toegang tot een woning voor starters, jongeren, studenten en werknemers in het onderwijs en de zorg te verbeteren, ouderen te huisvesten en om misbruik van bestaande woningen tegen te gaan,’ aldus het schrijven. Maar het is dweilen met de kraan open wanneer er geen maatregelen komen om de betaalbaarheid van de bestaande woningen te waarborgen.

De MRA-bestuurders spreken hun steun uit voor maatregelen die gemeenten kunnen nemen en die leiden tot het behoud van huizen in het middensegment, omdat dit de regio ook minder aantrekkelijk maakt voor vastgoedspeculatie en excessieve vormen van buy-to-let. ‘Kortom, als u gemeenten in staat stelt om de betaalbaarheid van de bestaande voorraad beter te borgen, zijn wij ook beter in staat een middensegment van betekenis te creëren en de benodigde bouwambities waar te maken.’

Corporaties en bereikbaarheid

Daarbij zal er ook aandacht moeten zijn voor de blijvende investeringscapaciteit van woningcorporaties – die onder druk staat – en voor bereikbaarheid. ‘Zonder gelijktijdige uitbreiding en versterking van de infrastructuur (fiets, (H)OV, smart mobility en auto) is het niet mogelijk (of wenselijk) om de gevraagde verdichtingsopgave en het daarbij behorende bouwtempo te realiseren,’ is klip en klaar te lezen.

Aanmelden nieuwsbrief
Cookieinstellingen