De luchtkwaliteit van Noord-Holland is vorig jaar verbeterd, de fosfaatuitstoot gedaald en er werd meer hernieuwbare energie opgewekt. Daarentegen ging de biodiversiteit achteruit en nam de betaalbaarheid van woningen af. Dit en nog veel meer blijkt uit de nieuwste versie van de Brede Basismonitor Noord-Holland.
Die geeft een overzicht van economische, sociale, ruimtelijke en ecologische ontwikkelingen in de provincie. ‘Deze monitor geeft ons inzicht in belangrijke trends in Noord-Holland die van belang zijn voor ons beleid. Wonen, klimaat, gezonde leefomgeving, kwalitatieve natuur, hernieuwbare energie, het zijn allemaal thema’s waar wij als provinciebestuur hard aan werken,’ legt Gedeputeerde Rosan Kocken uit.
Corona
Het afgelopen jaar werd voor een groot deel getekend door de coronapandemie en dat is terug te zien in een deel van de cijfers uit de monitor. Zo was de doorstroming op de provinciale wegen beter en werd er meer gewandeld en gefietst. Het aantal OV-reizigers daalde sterk en het aantal verkeersdoden stabiliseerde. Ook de terugloop van luchtvaartpassagiers en de daling van de overslag in het Noordzeekanaalgebied zijn voor een belangrijk deel te herleiden tot de coronacrisis. De gevolgen van corona zullen ook volgend jaar nog terug te zien zijn in de monitor, maar zullen dan worden overschaduwd door die van de oorlog in Oekraïne, aldus Kocken.
Lucht en water
De luchtkwaliteit en fosfaatuitstoot verbeterde in 2021. In Noord-Holland gaat het niet goed met de natuur door een teveel aan stikstof, maar in andere provincies is deze overschrijding nóg groter, waardoor Noord-Holland positief lijkt te scoren. De kwaliteit van oppervlaktewateren als rivieren, sloten en kanalen scoort daarentegen slecht.
Op het gebied van CO2-uitstoot, energieverbruik en hittestress scoorde Noord-Holland in 2021 niet positief. Gekeken naar voorgaande jaren is wel een positieve trend te zien. De CO2-uitstoot is gedaald en het percentage hernieuwbare energie dat is opgewekt is gestegen. Dit is ook na te lezen in de cijfers in het Dashboard Energietransitie. De totale energiemix werd groener, met name doordat de groei in zonnestroom snel gaat, al lijkt de snelheid het afgelopen jaar af te nemen.
Wonen
Hoewel in 2021 het woningtekort niet verder steeg, was de woningmarkt nog altijd krap. De prijzen bleven hoog, waardoor de betaalbaarheid afnam. De monitor laat ook zien dat gemeenten op papier over ruim voldoende woningbouwplannen beschikken om aan de toekomstige woningbouwopgave te voldoen. De vraag blijft in hoeverre het stikstofprobleem de uitvoering van die plannen gaat belemmeren, omdat het met de natuur niet goed gaat.
Op het gebied van natuur valt op dat de biodiversiteit in de provincie achteruit gaat. Daarnaast is het aanbod van water en groen per inwoner gedaald, omdat het aantal inwoners toenam. In de tijd vertoont de indicator Natuur Netwerk Nederland een positieve trend, omdat het totaal areaal aan ingerichte natuur is gestegen. Begin 2022 ligt in Noord-Holland het percentage ingerichte natuur op 92 procent van de totale doelstelling voor 2027.
Economie
Economisch bleek Noord-Holland in 2021 een sterke provincie. Het bruto binnenlands product bleef hoog in vergelijking met andere provincies en er was veel werkgelegenheid. De werkloosheid daalde dan ook en het aantal voortijdige schoolverlaters nam af. Toch is te zien dat in 2021 het vertrouwen van consumenten en het bedrijfsleven in de economie fors daalde en de schuldenlast bij huishoudens toenam. Daar komen nu de hoge inflatie en sterk gestegen prijzen voor eerste levensbehoeften als energie nog bovenop.
Welzijn
De monitor laat daarnaast zien dat het in 2021 op het gebied van welzijn, samenleving en gezondheid redelijk tot goed ging in Noord-Holland. De inwoners waren over het algemeen redelijk tevreden, de gezondheid verbeterde en voorzieningen waren, in vergelijking met de rest van Nederland, goed bereikbaar. Wel nam het aantal mensen dat vrijwilligerswerk doet af.
De eerste editie van de Brede basismonitor NH werd eind 2021 gepubliceerd. De provincie ververst de Brede Basismonitor NH jaarlijks met data die de provincie zelf verzamelt en met data uit landelijke openbare bronnen zoals van het CBS, RIVM en het PBL. Deze update gebeurt jaarlijks voor de algemene beschouwingen van de provinciale begroting. Daarnaast wordt waar nodig de monitor aangevuld om nieuwe ontwikkelingen die voor de provincie van belang zijn, in de gaten te houden.
