Basisschool en nieuw Saenden op groenere Behouden Haven

Het college wil 'een uniek combinatiegebouw' op de Behouden Haven in Zaandam met basisschool De Westerkim, een woonzorgcentrum ter vervanging van het verouderde Saenden, kinderopvang en ruimte voor sport. Vertegenwoordigers van het De Zorgcirkel, onderwijskoepel Agora en de gemeente bezochten een vergelijkbaar concept in het Groningse Winsum en keerden enthousiast terug.

'Met het combineren van een zorgcomplex en een school wordt tegemoet gekomen aan de wens van de raad om door de hoogte in te gaan fysiek ruimte te creëren,' aldus het college. Er wordt nu een Ruimtelijk Programma van Eisen voorgelegd aan de gemeenteraad.

De Behouden Haven wordt sinds jaar en dag gebruikt als openbaar parkeerterrein voor bezoekers van het centrum, maar volgens het college blijft er na het bebouwen van het terrein voldoende parkeerruimte over. Er komen 134 parkeervakken, waarvan vijftien voor medewerkers van het zes verdiepingen tellende nieuwe woonzorgcentrum.

Wat de sloop van Saenden betreft is geadviseerd om de kapel uit de jaren 60 - bij voorkeur als vrijstaand gebouw - te behouden en een verbinding te maken met de aangrenzende tuin. Aangezien de tuin altijd bij Saenden heeft gehoord en een zorgfunctie heeft gehad, is het logisch om dat zo te houden. Hoewel niet meer herkenbaar in het gebied, adviseert het bureau dat cultuurhistorisch onderzoek deed ook om de mogelijkheden voor het meenemen van de voormalige houtfabriek van de firma Dekker in de toekomstige inrichting van de Behouden Haven en omgeving te onderzoeken.

Met name de noordvleugel kent op de begane grond een openbaar karakter. De zorgwoningen komen op de verdiepingen, wat betekent dat op de begane grond aan de oostzijde, op de kop tegenover het winkelcentrum, ruimte is voor een maatschappelijke functie voor de wijk. Hier kan het Sociaal Wijkteam een plek krijgen, maar ook activiteiten voor de buurt georganiseerd worden zodat er ook in de avonduren licht en reuring is. Aan de westzijde komt het schoolgebouw voor maximaal 250 leerlingen. Er zijn lokalen op de begane grond met grote ramen en aan de zijde van het schoolplein een pui met deuren. De school is toegankelijk vanaf het schoolplein, maar ook vanuit de centrale hal aan de noordzijde.

De zuidvleugel kent een meer ingetogen plint met de leefruimten van woningen op de begane grond. Deze woningen kennen aan weerszijden een (collectieve) tuinzone die toegankelijk en zichtbaar moet zijn voor de bewoners van de begane grond. In de noordvleugel komen geen woningen op de begane grond, maar ook hier zijn voor de maatschappelijke voorzieningen en de schoollokalen groene buffers wenselijk, zoals een geveltuin of een beplantingsstrook langs de gevel.

De verbinding ten noorden van het terrein is nu een autostraat die doodloopt op de parkeerplaats. Deze straat wordt autovrij en groen gemaakt, zoals dat oorspronkelijk ook was. Hierdoor ontstaat een veilige verbindingszone naar het schoolplein en kan een aantrekkelijke wandelverbinding dwars door het gebied gemaakt worden van west (Nova Zembla) naar oost (winkelcentrum / Westzijde). Het parkeerterreintje naast de woningen blijft bereikbaar, maar dan vanaf de oostkant.

Om de Behouden Haven aantrekkelijker en veiliger te maken voor langzaam verkeer wordt een duidelijke wandelroute aangelegd. Dit pad loopt vanaf de Westzijde via het historische Dr. Roggertspad over het parkeerterrein naar het schoolplein. Op het parkeerterrein komt een ruime en overzichtelijke oversteek en ook is er een wandel- en zichtrelatie mogelijk met de noordelijk gelegen Bullekerk.

Het parkeren concentreert zich aan de oostzijde van de Behouden Haven, waarbij er een noordelijke en een zuidelijke concentratie wordt onderscheiden. De scheiding wordt gevormd door een ruim stuk groen. Dit onderstreept de langzaam verkeersas in oost-west richting, maar breekt ook de ruimtelijke massaliteit aan parkeren. Verder heeft het een organiserende werking. Winkelend bezoek zal de neiging hebben om door te rijden naar de zuidzijde, omdat dit dichter bij de entree van het winkelcentrum zit. De noordzijde zal hoofdzakelijk gebruikt worden voor bewoners, bezoekers en als Kiss and Ride van de school. De bevoorrading voor het winkelcentrum zal ook in de toekomst via het parkeerterrein verlopen.